اسبک موتور چیست؛ علت صدا و علائم خرابی انگشتی

از آنجا که موتور ها برای رسیدن به سرعت مورد نظر انسان ها نیاز به تغییر در تکنولوژی داشته اند، لذا روزبه روز پیشرفت بیشتری کرده و قطعات پیچیده تری به آنها اضافه شده است. یکی از این قطعات حساس و کاربردی اسبک موتور می باشد.
در این مقاله قصد داریم شما را با انگشتی سوپاپ موتور، نحوه کارکرد و قرارگیری آن در موتور، علایم و دلایل و صدای خرابی اسبک موتور آشنا کنیم که این امر مستلزم این است که ما را تا پایان این مقاله همراهی نمایید.

اسبک موتور یا rocker arm چیست؟

بیشترین جابجایی انسان ها در صنعت حمل و نقل تمامی دنیا، توسط خودرو های شخصی انجام می پذیرد. ما برای به حرکت در آوردن وسایل نقلیه نیاز به یک پیشرانه داریم. در اکثر وسایل این وظیفه را موتورهای بنزینی بر عهده دارند. یکی از مهمترین و حیاتی ترین قطعات درون موتور های بنزینی و درون سوز اسبک موتور می باشد که اصطلاحاً به آن انگشتی موتور و یا چکشی هم گفته می شود. وظیفه این قطعه این است که نیروی تولید شده ای که توسط موتور به میل بادامک انتقال داده می شود را به صورت چکشی، به سوپاپ ها اعمال کند.

نحوه عملکرد اسبک خودرو و محل قرارگیری آن

اسبک بین مبل بادامک و سوپاپ و قسمت سرسیلندر خودرو قرار دارد و برای دسترسی به آن باید درب سوپاپ باز شود. تعدادی از خودروها هستند که از طریق اسبک خودرو به آخر ساق پای سوپاپ ها متصل می شوند. وظیفه اسبک این است که همانند یک اهرم بین سوپاپ ها و ساق سوپاپ قرار گیرد و حرکات میل بادامک را به صورت ضربه ای به سوپاپ ها منتقل کند.

زمانی که استارت می زنیم، فلایول متصل به میل لنگ شروع به گردش می کند. در این زمان، شاتون به حرکت در می آید تا پیستون های متصل به میل لنگ را در داخل سیلندر حرکت دهد. در طی این حرکت، میل لنگ با کمک تسمه و یا زنجیر باعث حرکت میل سوپاپ می شود. در این زمان وظیفه میل لنگ این است که با کمک اسبک، این نیروی حرکتی را به انتهای ساق پای سوپاپ وارد کند.

از عواملی که تعداد چکشی ها را در موتور تعیین می کند، تعداد ۸ سوپاپ یا ۱۶ سوپاپ بودن آن است. که پس از باز کردن درب سوپاپ می توانید آن ها را مشاهده نمایید.

انواع اسبک موتور

انگشتی موتورها به دو صورت هستند که عبارتند از:

• مکانیکی
• هیدرولیکی

در ادامه به توضیحات کاملتری درباره این موارد خواهیم پرداخت:

طریقه تنظیم اسبک های مکانیکی

به عنوان مثال در موتور ۸ سوپاپی که از چکشک‌های مکانیکی استفاده شده است که باید به صورت دستی و توسط مکانیک تنظیم شود .

اسبک های مکانیکی شامل ۲ مدل هستند:

• نوع تخت
• نوع غلتکی

انگشتی موتور تخت

یک نوع از انگشتی های موجود در موتور های خودرو اسبک تخت هستند، که دارای استهلاک بیشتری نسبت به نوع دیگر آن می باشد و دارای درصد ساییدگی بیشتری دارند.

اسبک مکانیکی غلتکی

مدل دیگر به صورت غلتکی می‌باشد. در مدل‌های غلتکی، استهلاک کمتری در آنها وجود دارد و خرابی کمتری نیز به همراه دارند.

طریقه تنظیم اسبک های هیدرولیکی

در برخی موتورها که دارای اسبک های هیدرولیکی هستند نیازی به تنظیم ندارند و با فشار روغن به طور خودکار تنظیم می‌شوند.

در این قسمت تمایل داریم تا انواع اسبک ها و کاربرد آنها را در جدول زیر برای شما تشریح کنیم.

عملکرد اسبک یا انگشتی خودرو

کاربرد انگشتی در موتور به این صورت است که جهت باز کردن سوپاپ‌های دود و هوا در موتور استفاده می شوند که نیروی محرک خود را به صورت مستقیم یا غیر مستقیم از قطعه‌ای در موتور به نام میل بادامک و یا میل سوپاپ می‌گیرند.

دلایل خرابی اسبک موتور ماشین

اسبک خودرو از جمله قطعاتی است که به خاطر مقاومت بالا از استهلاک پایینی برخوردار است. خرابی اسبک ها در موتور های ماشین دلایل متفاوتی می توانند داشته باشند، حتی در مدل های مکانیکی با مدل های هیدرولیکی نیز هر کدام میتوانند دلیل مختص به خود را داشته که در اینجا به بعضی از دلائل معیوب شدن اسبک خودرو می پردازیم.

علائم خرابی و معیوب شدن اسبک خودرو

علائم زیر، خرابی و معیوب شدن اسبک خودرو را نشان می دهند:

• اختلال در در روند باز و بسته شدن سوپاپ از نشانه های خرابی اسبک خودرو
• عدم کارکرد درست موتور زمانی که اسبک از جای اصلی خود خارج شده باشد
• ایجاد اختلال در فرآیند مکش و انفجار
• اختلال در روند انتقال سوخت در داخل سیلندر از نشانه های خرابی اسبک خودرو
• ایجاد صدای نابهنجار در صورت خرابی انگشتی
• به هم ریختن تنظیمات استاندارد فیلر سوپاپ
• ایجاد لرزش و سر و صدا در موتور هنگام به هم ریختن تنظیمات استاندارد فیلر سوپاپ
• کاهش توازن و کشش موتور از نشانه های خرابی اسبک خودرو
• ایجاد صدای تیک تیک یا تق تق از قسمت سرسیلندر موتور از عیوب شایع اسبک یا انگشتی
• فیلرگیری اشتباه، لقی بیشی از حد انگشتی ها و انحراف آنها از عیوب شایع اسبک
• ایجاد مشکل misfiring یا احتراق ناقص هنگامی که سوخت کافی به موتور نمی رسد
• روشن شدن چراغ چک سنسور میل سوپاپ و سنسور اکسیژن به خاطر اختلال در میزان حجم سوخت ورودی به موتور توسط اسبک ها

سایر دلائل خرابی اسبک خودرو را در قسمت زیر ملاحظه نمایید:

خرابی چکشی در مدل های مکانیکی

در مدل های مکانیکی همانطور که در توضیحات قبل گفتیم، اسبک‌های تخت نیروی خود را از میل بادامک یا میل سوپاپ می‌گیرند که این نیرو از میل بادامک‌ها به صورت مستقیم یا غیر مستقیم به تاپت‌ ها یا اسبک‌ ها انتقال داده می شوند. شایع‌ ترین ایرادی که برای انگشتی های تخت در موتور خودرو به وجود می آید، نوک ‌آنها می‌باشد که اصلی‌ ترین قسمت به شمار می روند و به ساق سوپاپ متصل می شوند.

اما در مدل‌ های غلطکی نیرو به صورت مستقیم از میل سوپاپ به اسپک یا تایپیک ما انتقال داده می‌ شود و ایرادی که به ندرت برای آنها به وجود می آید خرابی در قسمت غلطک های نوک انگشتی می باشد.

علت خرابی اسبک موتور در مدل های هیدرولیکی

همچنین در مدل‌ های هیدرولیکی بیشترین ایرادی که در قسمت اسبک ماشین به وجود می آید، خرابی در قسمت استکانی آن می باشد که ساییدگی قسمت‌ های استکانی را در پی دارد. که این امر باعث فرار روغن در مدار می‌ شود و همچنین خرابی قسمت سوپاپ تغذیه یا قسمتی که به ساق سوپاپ متصل می باشد را در پی دارد.

از دلایل دیگری که در مدل های هیدرولیکی باعث خرابی اسبک می شود می توان به تعویض نکردن به موقع روغن خودرو اشاره کرد که اصطلاحاً باعث گرفتگی سوپاپ می‌شود و عملاً روغن، مدار را نمی تواند تغذیه کند که خود دلیلی بر سفت شدن و یا شل شدن خود تاپیک یا انگشتی خواهد بود.

علت خرابی چکشک های تخت

یکی از دلایل شایعی که باعث خرابی اسبک های تخت ماشین خواهد شد این است که در مدل‌ های مکانیکی زمانی که فیلر ما بیش از اندازه سفت باشد باعث خرابی یا اصطلاحاً کچل کردن انگشتی موتور و همچنین خرابی کلگی سوپاپ می‌شود.

لازم به ذکر است باید بدانید که در مدل‌های مکانیکی، فیلرگیری ما به صورت دستی انجام می‌شود. در نتیجه هنگام تنظیم فیلر ماشین دقت بسیار بالایی باید داشته باشید تا بتوانید از خوردگی و ساییدگی نوک انگشتی موتور جلوگیری کنید.

علت صدا و خرابی انگشتی های غلتکی

اسبک های غلتکی موتور خودرو به خاطر نوع ساختی که دارند کمتر در معرض آسیب قرار می گیرند. یکی از خرابی های شایعی که برای این نوع از انگشتی‌های ماشین بوجود می آید که به ندرت آن را خواهید دید، دو پهلو شدن یا اصطلاحاً لب پر شدن غلطک انگشتی در اثر تنظیم نبودن فیلر و شل یا سفت بودن اسبک سوپاپ می‌باشد.

سایر روش های تشخیص علائم خرابی اسبک ماشین

خرابی اسبک موتور خودرو عوارضی را با خود در پی دارد، که چند مورد از راه های تشخیص آن را برای شما ذکر می کنیم.

• یکی از این موارد این است که در تمامی مدل ها، زمانی که برای این قسمت مشکل به وجود می آید باعث می‌شود خودروی ما ریپ مدام بزند و یا اصطلاحا تک کار کند که با تعویض و یا تعمیر آن، مشکل خودرو برطرف خواهد شد.
• یکی دیگر از دلایل خرابی بالا رفتن مصرف سوخت خودرو می باشد، که با دقت به این مسئله می توانید نسبت به رفع این مشکل اقدام نمایید.
• همچنین خرابی چکشی های موتور در بیشتر موارد باعث تولید صدا همراه با افزایش مصرف سوخت خودرو خواهند شد. که این صدا بیشتر در قسمت بالایی موتور خودرو شنیده می شود و باید هرچه سریعتر نسبت به تعمیر آن اقدام نمایید.

نتیجه گیری در مورد اسبک موتور و علت صدا و علائم خرابی انگشتی

همانطور که وعده داده بودیم در این مقاله مطالب مورد نیاز شما در مورد دلایل خرابی اسبک موتور خودرو و نحوه قرار گیری آن در موتور را توضیح دادیم. همچنین باید به این موضوع توجه داشته باشید که انگشتی‌های موتور شما از چه نوعی می‌باشد تا بتوانید برای هرچه بهتر تعمیر آن ها اقدام نمایید.
لازم است یادآور شویم پس از دیدن علائم اختلال یا شنیدن صدای اسبک سوپاپ ماشین خیلی زود به تعمیرگاه مراجعه نمایید.