کارکرد ترموستات خودرو چیست؟ علائم و دلایل خرابی

از زمانی که موتور های درون سوز به وجود آمدند و از آن جا که احتراق در داخل خود موتور صورت می گیرد این موتور ها از درون به شدت داغ می کنند و اگر خنک نشوند آسیب دیده و از بین می روند. لذا جهت خنک شدن موتور سیستمی در موتور خودرو تعبیه شده است که بتواند آن را خنک کند. یکی از قطعاتی که نقش اساسی در این سیستم را بر عهده دارد ترموستات می باشد.

ترموستات خودرو قطعه ای ریز است اما نقش بسیار مهمی در سیستم سرمایش و گرمایش خودرو دارد. این قطعه با در دست داشتن دما، عملکرد موتور را راحت تر و همچنین مصرف سوخت را کاهش می دهد و باعث افزایش عمر موتور می شود. ترموستات به صورت اتوماتیک دمای موتور را مانیتور کرده و در حالت بالا رفتن بیش از اندازه دما، سیستم سرمایش را فعال می کند. این قطعه برای سیستم گرمایش خودرو نیز کارایی دارد، با هدایت جریان آب خنک و گرم از بخش رادیاتور در آسایش سرنشینان خودرو سهم بسیار مهمی را ایفا می کند. آموزش مکانیک خودرو در آموزشگاه فنون برق به صورت صفر تا صد و تحت نظر سازمان فنی حرفه ای برگزار می گردد.

روش کارکرد ترموستات خودرو

اصل و اساس کارکرد آن بر این پایه می باشد که درجه حرارت خودرو را در حد نرمال قرار دهد. زیرا اگر درجه حرارت موتور بیش از اندازه بالا باشد باعث اصطکاک زیاد قطعات (قسمت های رینگ و پیستون) در موتور می شود.

اگر درجه حرارت بیش از اندازه پایین باشد باعث می شود اصطکاک موتور بالاتر رفته و یا ساییدگی در قطعات موتور به وجود آید.

نحوه عملکرد ترموستات

نحوه عملکرد ترموستات بر دو نوع می باشد:

• نوع مکانیکی
• نوع برقی

۱) نوع مکانیکی ترموستات با توجه به جیوه ای که داخل آن قرار دارد برای خودرو کار می کند.

۲) نوع برقی ترموستات در خودروهای مدل بالا مورد استفاده قرار می گیرد که به صورت برقی ورودی و خروجی موتور را کنترل می کند.

در نوع مکانیکی در قسمت ترموستات یک محفظه قرار دارد، که در آن با توجه به درجه حرارتی که روی ترموستات تعیین می شود، که اصولا بین ۷۴-۷۶ و حتی ۸۲-۸۸ درجه هم می باشد، با توجه به مقدار جیوه ای که در این محفظه قرار می گیرد درجه را برای ما تعیین می کند. زمانی که دمای موتور خودرو به مقدار درجه تعیین شده می رسد، جیوه به فنری که در آن قرار دارد فشار آورده و باعث می شود فنر را به قسمت بیرونی جمع کند و مدار ورودی آب را باز کند.

دلایل خرابی ترموستات خودرو

دلایل خرابی ترموستات بر چند نوع می باشد:

1. زمانی که بخاری خودرو را روشن می کنید باد سرد زده می شود. این باد سرد به این معنا می باشد که درجه حرارت موتور پایین نرفته، یعنی ورودی ترموستات خودرو به صورت کامل قفل نشده و همچنان مدار ورودی و خروجی شما باز می باشد و گردش آب صورت می گیرد.
2. دلیل دیگر قفل شدن ترموستات این است که درب قسمت فنری یا قسمت درپوش ترموستات به صورت ثابت روی پوسته باقی می ماند و سبب می شود آب گردش نداشته باشد. حتی زمانی که درجه حرارت خودرو بیش از اندازه بالا می رود، همچنان این قسمت باز نمی شود. در این صورت جیوه ای که در این محفظه قرار دارد خاصیت و عملکرد خود را از دست می دهد.
3. قسمت درپوش که مدل های مختلف فلزی و پلاستیکی دارد. در مدل پلاستیکی زمانی خرابی رخ می دهد که درجه حرارت گاز بیش از اندازه بالا رفته و باعث دفرمه شدن درب ترموستات می شود، این مشکل زمانی رخ می دهد که مکانیک یا تعمیرکار خودرو پیچ های نگهدارنده درپوش را بیش از اندازه سفت میکند، که سبب ترک برداشتن هوزینگ می شود و باعث نشتی آب در قسمت محفظه ترموستات می شود.

علت خراب شدن ترموستات

محل قرار گرفتن ترموستات در ماشین

ترموستات در اکثر خودرو های داخلی در قسمت خروجی موتور( قسمت بالاتنه سر سیلندر) نصب می شود.

قرار گرفتن در این قسمت یک سری ضعف و مشکلات خاص خود را دارد. زمانی که در خروجی قرار می گیرد باعث می شود شما همچنان گردش آب داشته باشید و این گردش آب سبب می شود درجه حرارت موتور شما به صورت ثابت نباشد، که یک سری اصطکاک ها و استهلاک هایی برای موتور به وجود می آورد.

اما در اکثر موتور های به روز و خودرو هایی که در ایران طراحی شده اند، ترموستات در قسمت ورودی قرار دارد. قسمت ورودی باعث می شود درجه حرارت موتور خودرو به صورت ثابت باشد.

جمع بندی

همانطور که در مقدمه به آن اشاره کردیم؛ ترموستات اندازه بسیار کوچکی دارد، اما نقش مهمی در کنترل دمای خودرو را بر عهده گرفته است. این قطعه با کمک حسگر های حرارتی، متوجه بالا و یا پایین رفتن دمای موتور می شود و در صورت لزوم سیستم گرمایش یا سرمایش را فعال و یا غیر فعال می کند. ترموستات به خودرو کمک کرده تا دمای یکسان و خوبی را نگه دارد. این پایداری دما فوایدی مانند؛ مصرف بهینه سوخت دارد و همچنین از مشکلات ناشی از تغییر ناگهانی دما جلوگیری می کند. در جمع بندی می توان گفت: ترموستات ها به صورت گسترده در تمامی خودرو ها مورد استفاده قرار می گیرند و دارای اهمیت بسیاری می باشند.