سیم ارت ساختمان چیست؟ روش های نصب سیم ارت ساختمان

سیم ارت یا سیم اتصال به زمین نقش مهمی در سیستم برق کشی ساختمان ها داشته و  از برق گرفتگی و بروز حوادث جلوگیری می کند. برای اجرای ارت در ساختمان ها باید از تجربه و دانش کافی برخوردار بود. اگر نمی دانید سیم ارت را به کجا وصل کنیم و یا قصد یادگیری درباره رنگ، سایز و نمره سیم ارت ساختمان، نحوه اتصال آن به کنتور، پریز و روش اجرای چاه ارت عمقی و سطحی آشنا شوید، با این نوشته از وبلاگ فنون برق همراه شوید. برای مطالعه آموزش برق ساختمان روی لینک کلیک کنید. 

سیم ارت یا سیم اتصال به زمین چیست؟

سیم ارت به معنای سیم اتصال به زمین است و کاربرد اصلی این سیم جلوگیری از برق گرفتگی می باشد. به طور کلی سیم ارت کابلی است که تقریبا در تمامی دستگاه ها و تجهیزات الکتریکی وجود دارد.

در واقع نشت جریان اتفاقی است که در بسیاری از مدارات الکترونیکی می تواند رخ دهد و در مواردی این نشتی توسط بدنه های فلزی و یا قطعات هادی دیگر به قسمت های سطحی لوازم برقی می رسد و به همین دلیل با لمس یک وسیله مقداری جریان الکتریسیته به بدن انسان منتقل می شود که این اتفاق در مواردی باعث برق گرفتگی و یا آسیب رسیدن به آن وسیله می شود.

سیم ارت با انتقال نشتی جریان برق به زمین از برق گرفتگی و آتش سوزی جلوگیری می کند.

به همین دلیل لازم است برای کاربری بیشتر و بهتراز لوازم الکتریکی حتما از سیم ارت استفاده شود. این سیم امروزه در صنایع مختلف استفاده می شود و در صنایع مسکونی نیز گاها از آن استفاده می شود.

انتظار می رود در سال های آینده استفاده از آندر ساختمان ها به عنوان یکی از استانداردهای برق کشی ساختمان در آمده و ضروری شود.

آیا سیم نول با ارت فرق دارد؟

در پاسخ به این سوال باید گفت، بله. برای تشخیص سیم ارت از نول می بایست با ویژگی های هر یک از سیم ها آشنا شد. سیم نول دارای جریان برق است در حالی که ارت دارای جریان برق نمی باشد.

سیم نول همانند سیم فاز به سیم کشی اصلی وصل میشود،این در حالی است که ارت معمولا به بدنه دستگاه وصل شده و در صورتی که عایق دستگاه کار نکرد، جریان را حمل می کند.

رنگ سیم ارت به چه رنگی است؟

سیم ارت معمولا به دلیل اینکه جریان برقی ندارد بدون عایق می باشد. در صورتی که  جعبه ی پریز سیمی با عایقی به رنگ سبز مشاهده نمودید این سیم می تواند ارت باشد.

نمره سیم ارت در ساختمان

ارت ساختمان در سایز های رایج ۱۶ و ۲۵ و ۳۵ و ۵۰ (۷ رشته ) و ۷۰ و ۹۵ (۱۹ رشته) موجود می باشد. جنس سیم ارتینگ معمولا از مس با درجه خلوص بالا( ۹۹/۹ درصد) می باشد.

وسایل برقی مانند ماشین لباسشویی و… از سایزهای کوچک سیم استفاده می کنند و سایزهای بزرگتر مثل سایز ۳۵ در صفحات ارت مسی استفاده می شود و کاربرد سایز ۵۰ جهت چاه ارت می باشد.

سیم ارت را به کجا وصل کنیم؟

انتخاب محل نصب، از اولین مراحل نصب سیستم ارتینگ ساختمان می باشد. یک سر این سیم به وسایل برقی و و سمت دیگر آن به لوله کشی آب ساختمان یا چاه ارت وصل می گردد.

نحوه نصب سیم ارت به کنتور

سیم ارت به داخل تابلو برق ساختمان وصل شده و سپس با استفاده از سیم کشی برق به داخل کلید های روشنایی و پریز های برق خانه انتقال می یابد. اگر در مسیر جریان برق اختلالی بوجود بیاید و خطای فاز به نول تبدیل گردد با یک اتصال کوتاه، برق ساختمان از تابلو برق قطع می گردد که اغلب با پریدن فیوز مینیاتوری همراه است.

چگونه نول را از زمین بگیریم؟

سیمی که جریان خارج شده از وسیله برقی را به سمت منبع برمی گرداند، سیم نول است. مصالح مورد استفاده در ساختمان باعث می شود که پتانسیل سیم نول با پتانسیل عمق زمین یکی نشود، ازین رو جهت یکسان شدن پتانسیل زمین و سیم نول و به منظور ایمنی بیشتر سیستم برق رسانی، سیم نول را به زمین وصل می کنند. به این منظور آن را وارد چاه مرطوبی به نام چاه نول می کنند (چاهی درون زمین به عمق چند متر حفر میکنند که در این نقطه تقریبا اختلاف پتانسیل نول و زمین یکی می شود)، یعنی زمین نقش بخشی از مدار مابین مولد و مصرف کننده را بازی می کند.

اتصال سیم ارت به نول

سیستم ارتینگ در زیر ساختمانها و ریشه ستونها استفاده می شود تا بتواند با مدار قرار دادن زمین مرطوب، جریان برق را به زمین انتقال دهد. قسمت بدنه ترانس به ارت و در ادامه ارت به نول متصل می شود.

به طور کلی سیم های ارت و نول را می توان به چاه ارت یا به شیوه ی دیگری می توان این سیم ها را به لوله کشی آب ساختمان متصل کرد. البته اگر بخواهیم سیم کشی را به شکل اصولی انجام دهیم باید سیم نول به سیستم نول شهری و سیم ارت به چاه ارت متصل کنیم. لازم به ذکر است این دو سیم به جای یکدیگر قابل استفاده نیستند.

نحوه اتصال سیم ارت به پریز

از موارد مهم و پرکاربرد در بحث ارت ساختمان، نحوه اتصال سیم ارت به پریز می‌باشد. در هر جعبه پریز سه عدد سیم به نامهای فاز، نول، ارت، وجود دارد که جهت متصل نمودن این سیم به پریز به روش زیر عمل می کنیم:

• در ابتدا لازم است سیم فاز و سیم نول را را به اندازه یک سانتی متر لخت نموده
• در ادامه سیم فاز را به سمت راست پریز و سیم نول را به سمت چپ پریز متصل کنید.
• در پایان سیم ارت را نیز بهمان صورت لخت کرده و در مکان مخصوص به خودش، میان سیم فاز و نول وصل نمایید.

حتما بخوانید: سیم کشی برق کولر آبی چگونه است؟

روش های نصب سیم ارت در ساختمان ها

درحالت کلی نصب سیم ارت در ساختمان ها به دو صورت انجام می شود،که در ادامه این مطلب به بررسی این روش ها خواهیم پرداخت.

طریقه نصب چاه ارت عمقی ساختمان

نصب چاه ارت ساختمان به صورت زمین عمقی یکی از روش های پرکاربردی است که از آن برای نصب سیستم ارتینگ ساختمان ها استفاده می شود. برای اجراه چاه ارتینگ به این روش می بایست مراحل زیر انجام شود:

۱.انتخاب چاه ارت

این چاه باید در جاهایی که پایین‌ترین سطح را دارند حفر شود. همچنین دسترسی به رطوبت در این محل ها باید در عمق کم امکان پذیر باشد. به طور کلی مکان هایی مثل زمین های چمن، باغچه ها و به طور کلی فضاهای سبز برای چاه ارت مکان مناسبی هستند.

۲. عمق چاه ارت

پس از اینکه محل چاه انتخاب شد بایستی نسبت به حفر چاه اقدام کرد. عمق چاه ارت حداقل ۴ متر و حداکثر ۸ متر می تواند باشد. قطر آن نیز باید حدود ۸۰ سانتیمتر باشد. البته نوع خاک و رسیدن به رطوبت در میزان حفر آن موثر است.

 برای مثال در زمین های خاک رس که رطوبت وجود دارد چاه ۴ متری کفایت می کند اما در زمین های سنگلاخی که رطوبت کمتر است گاها حفر ۶ متری چاه لازم و ضروری است.

پس از حفر چاه باید چاله ای به عمق ۶۰ سانتیمتر از چاه به سمت دکل ارت حفر شود.

3.اتصال سیم به صفحه مسی

پس از اینکه چاه ارت حفر شد بایستی اتصالات آن تهیه شوند برای این کار باید سیم را به صفحه مسی متصل کرد برای این کار حتما باید از جوش استفاده شود. برای جوش دادن نیز استفاده از جوش برنج یا نقره پیشنهاد می شود.

۴.پرنمودن چاه ارت

برای پر نمودن چاه ابتدا ۲۰ لیتر محلول آب و نمک تهیه کرده و کف چاه ریخته شود تا تمام چاه را در برگیرد. پس از ۲۴ ساعت ۲۰ سانتیمتر از ته چاه باید با خاک رس و نرم پر شود.

سپس لوله پولیکا انتقال رطوبت را در چاه قرار داده و ۱۵ کیسه بنتونیت مخلوط با آب به شکل دوغابی تهیه کرده و با آن قسمتی از چاه را پر کنید، و در نهایت صفحه مسی را بطور عمودی در مرکز چاه قرار داده و بقیه چاه را با مخلوط بنتونیت پر کنید.

همچنین باید توجه داشت که سیم ارت و سیم میله برق گیر در مسیر مستقیمی قرار داده شوند و دارای پیچ و تاب کمی باشد. چون پیچ و تاب زیاد می تواند تاثیرات سیستم ارتینگ را خنثی و یا کم نمایید.

نحوه اجرای چاه ارت سطحی

روش های نصب چاه ارت ساختمان گاه به صورت زمین سطحی نیز انجام می شوند. این روش نسبت به روش زمین عمقی دغدغه اجرایی کمتری دارد و به چندین طریق مانند شعاعی، مختلط، شبکه ای، RING،ROD و غیره اجرا می شود.

اما عمده ترین روشی که عموما برقکاران انجام می دهند روش ROD است و ما در این قسمت مراحل اجرای این روش را توضیح می دهیم.

به طور کلی مراحل اجرای سیم ارت ساختمان به صورت زمین سطحی در چند مرحله کلی انجام می گیرد.

برای انجام این شیوه باید گودالی به عمق ۸۰ سانتی متر حفر شود. در این روش به جای صفحه مسی از میله های فولادی با روکشی مسی (مفتول مسوار) استفاده شده و کابل های برقی و مسی به آنها متصل می شوند. همچنین تعداد این میله ها نیز بایستی بر اساس مقاومت زمین انتخاب شوند.

برای پر کردن حفره نیز در صورتی که زمین دارای رطوبت نیست باید ابتدا روی لوله های مسی را با بنتونیت پوشاند و سپس ادامه چاله را با خاک نرم ماسه ای پر کرد.

باید توجه داشت که در مناطق سردسیری که احتمال یخ زدگی در زمستان زیاد است بایستی کانال کمی عمیق تر حفر شود زیرا کاهش درجه حرارت بر افزایش مقاومت سیستم زمین تاثیرگذار است.

جمع بندی سیم ارت

سیم ارت (earth) در مدارهای الکتریکی به معنای سیم اتصال به زمین است. این سیم سبز رنگ به جهت افزایش ایمنی، در تمامی دستگاه های الکتریکی و سیم کشی ساختمان ها تعبیه می شود. در واقع این سیم با انتقال جریان الکتریکی اضافه به زمین، مانع از برق گرفتگی و آتش سوزی می شود.
در این مقاله به معرفی سیم ارت و نحوه نصب آن به کنتور، پریز، سیم نول و سایر موارد پرداختیم. در صورتی که قصد دارید اطلاعات بیشتری درباره این سیم به دست آورید توصیه می کنیم در دوره برق ساختمان آموزشگاه فنون برق ثبت نام کنید. جهت کسب مشاوره رایگان می توانید با شماره ۰۲۱۶۶۵۷۶۴۷۶ تماس حاصل نمایید.