معرفی کامل فرمول های سیم پیچی موتور |محاسبات سیم پیچی

5 دقیقه زمان مطالعه

سیم پیچی موتورهای الکترونیک از مراحل گوناگونی تشکیل شده است که در مرحله اول و پیش از شروع به کار می بایست از طریق فرمول های سیم پیچی موتور، محاسبات سیم پیچی را انجام داد. در این مقاله قصد داریم به معرفی کامل این فرمول ها همراه با ذکر مثال بپردازیم، با ما همراه باشید.

آموزش سیم پیچی موتور

اصطلاحات سیم پیچی موتور الکتریکی

پیش از آنکه با فرمول های سیم پیچی آشنا شویم بهتر است با پلاک خوانی موتور الکتریکی و اصطلاحاتی که بر روی پلاك و پوسته موتور نوشته شده است آشنا شویم. در این بخش به معرفی این اصطلاحات و نمادهای هر یک می پردازیم.

تعداد شیارهای استاتور:

آن را با نماد Z نشان می دهند که بر روی پوسته موتور یا پلاک آن ثبت شده است.

تعداد قطب های استاتور :

آن را با نماد 2P نشان می دهند. که همانند تعداد شیارهای استاتور میزان آن مشخص می باشد.

محور قطبی:

خطی است که مراکز دو قطب S و N را در یک مغناطیس به هم وصل می کند. سوی محور قطبی از قطب S به طرف N  است.

سیم پیچی یک طبقه:

اگر در هر شیار استاتور یک بازوی کلاف قرار بگیرد سیم پیچی موتور را یک طبقه گویند.

گام کلاف:

تعداد شیارهای موجود بین دو بازوی یک کلاف را گام سیم پیچی یا گام کلاف می گویند.

گام قطبی :

گام قطبی تعداد شیارهایی از استاتور است که به وسیله یک قطب پوشش داده می شود. گام قطبی را با نماد yp نشان می دهند و مقدار آن از رابطه زیر محاسبه می شود:

فرمول گام قطبی

حتما بخوانید: چگونه موتور الکتریکی را باز و بسته کنیم؟

فرمول محاسبه تعداد دور سیم پیچ موتور

در صنعت دور موتورها را بر دقیقه بیان می کنند و روی پلاک موتورها تعداد دور در دقیقه را به صورت R.P.M نشان می دهند. سرعت گردش حوزه دوار را “دور سنکرون” می گویند و آن را با Ns   نشان می دهند که اندازه آن بر اساس فرمول زیر به دست می آید.

فرمول محاسبه تعداد دور سیم پیچ موتور

Ns: دور سنکرون (سرعت گردش حوزه دوار) در هر دقیقه

f: فرکانس جریان متناوب

2p: تعداد قطب های موتور

فرمول محاسبه سرعت رتور را می توان از رابطه زیر به دست آورد:

محاسبه تعداد دور روتور

مثال: سرعت گردش رتور یک موتور سه فاز 4 قطب 1410 دور در دقیقه است. اگر فرکانس شبکه 50هرتز باشد، لغزش موتور چند درصد است؟

تعداد دور موتور

حتماً بخوانید: ترانزیستور؛ نحوه کار و کابردهای آن چگونه است؟

فرمول تعداد شیارهای هر فاز در زیر هر قطب

اگر تعداد شیارهای یک استاتور برابر با Z باشد، در موتورهای m فاز، به هر فاز Z/M شیار خواهد رسید. هر فاز 2P تشکیل می دهد. بنابراین تعداد شیارهای زیر هر قطب برای هر فاز از تقسیم Z/M به تعداد قطب به دست می آید.

تعداد شیارهای هر فاز

محاسبه زاویه الکتریکی بین شیارها

اختلاف زاویه الکتریکی هر شیار را از شیار مجاور آن، زاویه الکتریکی شیار می نامند و آن را نماد aez نشان می دهند.زاویه الکتریکی بین شیارها از رابطه زیر به دست می آید.

محاسبه زاویه الکتریکی بین شیارها

P: نصف قطب ها و Z: تعداد شیارهای استاتور را نشان می دهد.

محاسبه زاویه مکانیکی بین شیارها

از تقسیم 360 درجه به تعداد شیارها، زاویه مکانیکی بین دو شیار به دست می آید. این زاویه را با amz  نشان می دهند. زاویه مکانیکی از رابطه زیر محاسبه می شود:

محاسبه زاویه مکانیکی بین شیارها

از مقایسه روابط aez و amz می توان نتیجه گرفت:

زاویه مکانیکی بین شیارها

αez با تعداد قطب ولی αmz مستقل از تعداد قطب است.

مثال: استاتور یک موتور سه فاز، 36 شیار دارد. زاویه الکتریکی و زاویه مکانیکی شیارها را برای حالت های 2، 4 و 6 قطب به دست آورید.

فرموا محاسبه زاویه مکانیکی بین شیارها

فرمول های سیم پیچی موتور، گام سیم بندی

تعداد شیارهای موجود بین دو بازوی یک کلاف را گام سیم بندی می گویند و آن را Yz نشان می دهند.

اندازه Yz از رابطه زیر به دست می آید.

محاسبه گام سیم بندی

Yp گام قطبی و n شماره هارمونی است.

فرمول سیم پیچی موتور، محاسبه گام فازی

گام فازی، تعداد شیارهایی است که بین شروع دو فاز قرار دارند. گام فازی را با Yph نشان می دهند. در موتورهای سه فاز، بین فازها 120 درجه الکتریکی اختلاف فاز وجود دارد. از آنجا که یک گام قطبی 180 درجه الکتریکی است، لذا در موتورهای سه فاز، گام فازی مساوی 3/2 گام قطبی است.

محاسبه گام فازی

تعداد شیارهایی که در یک گام فازی قرار می گیرند، به زاویه الکتریکی شیارها αez بستگی دارد. تعداد شیارهای موجود در یک گام فازی، بر اساس رابطه روبه رو قابل محاسبه است.

فرمول محاسبه گام فازی

با توجه به گام فازی، می توان شیارهای شروع فازها را در یک موتور سه فاز از طریق فرمول زیر محاسبه کرد:

فرمول محاسبه گام فازی

مثال:  فازهای یک موتور سه فاز 24 شیار 4 قطب از کدام شیارها شروع می شوند؟

محاسبه گام فازی

آموزش سیم پیچی موتور با فنون برق

در این مقاله به طور کامل فرمول های سیم پیچی موتور را با ذکر مثال بررسی کردیم. در صورتی که قصد دارید به صورت کامل و تخصصی سیم پیچی موتورهای الکتریکی را فرا بگیرید توصیه می کنیم در دوره های آموزش سیم پیچی آموزشگاه فنون برق ثبت نام کنید. این دوره های آموزشی زیر نظر سازمان فنی حرفه ای برگزار شده و به شما کمک می کند تا هر آنچه برای ورود به بازار کار سیم پیچی موتور به آن نیاز دارید را فرا بگیرید. آموزش تعمیرات موبایل، آموزش نصب دوربین مدار بسته، آموزش برق صنعتی و . . . برخی از دیگر دوره های پرطرفدار در این آموزشگاه است.

از دست ندهید:

راهنمای جامع استعلام گواهینامه فنی حرفه ای

معرفی بهترین مشاغل پردرآمد فنی در ایران

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *