همه چیز درباره نحوه پلاک خوانی موتور الکتریکی

پلاک خوانی موتور الکتریکی یکی از مهم ترین موضوعاتی است که هنگام کار بر روی موتورهای الکتریکی می بایست با آن آشنا باشیم. پلاک در موتورهای الکتریکی به منزله شناسنامه موتور بوده و مشخصات مربوط به موتور از قبیل فرکانس موتور، قدرت موتور، تعداد شیارهای استاتور، تعداد فازها موتور و بسیاری از موارد دیگر بر روی پلاک ثبت شده است.

در صورتی که به کار با موتورهای الکتریکی مشغول بوده یا علاقه مند به کار با برق و وسایل برقی هستید توصیه می کنیم این مطلب را تا انتها بخوانید. در این مطلب قصد داریم به صورت جامع به بررسی انواع نشانه های در موتور و نحوه پلاک خوانی موتور الکتریکی بپردازیم.

نحوه پلاک خوانی موتور الکتریکی چگونه است؟

بر روی پلاک موتورهای الکتریکی نماد و نشانه های گوناگونی وجود دارد که هر یک از این نمادها به یک ویژگی خاص موتور اشاره دارد که هنگام باز کردن موتور الکتریکی همچنین هنگام انجام محاسبات سیم پیچی می بایست مورد توجه قرار گیرند.

Style: کد مربوط به مشخصات الکتریکی و مکانیکی موتور که توسط کارخانه سازنده در نظر گرفته می شود.

Frame: مشخصه ای است که موتور توسط آن توسط انجمن ملی تولیدکنندگان شناسایی می شود.

R.P.M: تعداد دور نامی موتور در هر دقیقه را بیان می کند. ممکن است در این قسمت به جای تعداد دور، تعداد قطب های موتور داده شود.

 Cyles یا Hz: فرکانس کاری موتور را بیان می کند که واحد آن را با Hz یا C.p.S نشان می دهند.

Deg C;FRise: حداکثر دمای مجاز کار موتور را بیان می کند.

Time: حداکثر زمان کار موتور را بدون افزایش دمای بدنه موتور از دمای مجاز بیان می کند.

Service Factor: ضریبی را بیان می کند که اگر در توان اسمی موتور ضرب شود حداکثر توان مجاز دریافتی از موتور را نشان خواهد داد.

Housing، نوع محوطه کاری موتور را (سر باز یا سر پوشیده) نشان می دهد.

Type، کد موجود در این قسمت ساختمان و نوع موتور را نشان می دهد. مثلا موتور با خازن راه اندازی می شود یا خیر.

S  یا  Z، تعداد شیارهای استاتور را نشان می دهد.

Hp، توان خروجی موتور را به اسب بخار (یا توان خروجی را به وات و کیلو وات) بیان می کند.

Ph: تعداد فازهای موتور را نشان می دهد.

Volts یا V : ولتاژ نامی موتور را نشان می دهد. که نشان می دهد نحوه راه ندازی موتور می بایست به صورت ستاره، مثلث یا ستاره مثلث باشد.

برخی از دیگر نمادها در پلاک موتور

Amps: مقدار جریانی که موتور در بارنامی و ولتاژ و فرکانس نامی از شبکه ی الکتریکی دریافت می کند.

Code: حروفی که در این قسمت نوشته می شود مشخص کننده KVA مصرفی برای هر اسب بخار در حالت تور قفل شده می باشد.

مثلا: اگر حرف M نوشته شده باشد این موتور در حالت روتور قفل شده ۵.۵ الی ۱۰ کیلو ولت آمپر توان مصرف می کند.

(Amps) s.f: جریان موتور را در بار کامل نشان می دهد.

Serial: شماره توالی تولید موتور را نشان می دهد.

λ / ∆: اتصال ستاره یا مثلت موتور را به شبکه نشان می دهد.

Cosϕ: ضرین توان موتور است.

KW: توان نامی موتور را نشان می دهد.

S: نشان دهنده دائم یا موقت بودن شرایط روشن بودن موتور است. در حالت s1 می تواند موتور به صورت دائم و در حالت s2 می تواند به صورت موقت روشن باشد.

YEAR: سالی که موتور تولید شده است را نشان می دهد.

NO: نشان دهنده شماره سریال یا شماره ساخت موتور می باشد.

در این مطلب به آموزش نحوه پلاک خوانی در موتورهای الکترونیکی پرداختیم، در صورتی که قصد دارید اطلاعات بیشتری درباره موتورهای الکتریکی و نحوه سیم پیچی آنها به دست آورید توصیه می کنیم در دوره آموزش سیم پیچی آموزشگاه فنون برق ثبت نام نمایید.

پلاک خوانی موتور تک فاز

پیش از آن که پیرامون نحوه پلاک موتور سخن بگوییم؛ بهتر است به شیوه ای کوتاه شما را با این مبحث آشنا کنیم پس همراه ما باشید. پلاک خوانی از جمله پیش نیاز های اساسی در رشته مهندسی برق به شمار می آید به طوری که هر کسی که علاقمند به این رشته است باید این اصطلاح را بشناسد. فارغ التحصیل این رشته، می بایست قادر باشد تا از طریق پلاکی که بر روی موتور نگاشته شده است، پلاک خوانی کند و اطلاعات مربوط به آن را استخراج نماید. این پلاکی مشخصاتی از این قبیل دارد که: جنس آن از فلز است و شیوه های درست راه اندازی آن و همچنین همه اطلاعات مربوطه را دارا می باشد. پلاک خوانی موتور به دو دسته تقسیم می شود؛ گونه ای اول نوع تک فاز می باشد که در ادامه، اطلاعاتی را در مورد آن به شما ارائه می کنیم.

در پلاک خوانی تک فاز، برق کار می تواند داده هایی مانند ولتاژ، فرکانس، فاز، جریان و نوع موتور را استخراج کند. سازندگان و تولید کنندگانی که اقدام به طراحی موتور ها می کنند غالباً برای محصول خویش نامی تجاری در نظر میگیرند؛ برق کار به واسطه این امر می تواند اطلاعات خواسته شده را دربیاورد.

پلاک موتور سه فاز

الکتروموتورهایی که از نوع سه فاز هستند در مقایسه با نمونه تک فاز قادرند که انرژی الکتریکی که در درون شان جریان دارد را به مکانیکی تبدیل کنند. امروزه به دلیل توسعه جوامع و هم چنین صنایع، استفاده از پلاک موتور سه فاز افزایش یافته است.

بر روی این نوع موتورها اطلاعات کامل و جامعی وجود دارد و افرادی که با خواندن آن آشنایی دارند، می توانند به معلومات زیادی دست یابند. اگر بدنه پلاک موتور سه فاز را از نزدیک مشاهده کرده باشید، متوجه میشوید که بر روی آن درجه بندی هایی اعمال شده است. این درجه بندی ها عامل مهمی در سالم ماندن موتور در مقابل انسان، حیوان و نیز رخداد های طبیعی می باشند؛ بر روی این موتور حروف ip و نیز دو عدد آورده شده است.

نه تنها بر روی پلاک موتور های یک فاز بلکه سه فاز نیز سرعت نامی وجود دارد؛ این امر نشان دهنده میزان سرعتی است که موتور توانایی اعمال آن را دارد و معمولا از آن با rpm یاد می کنند. بر روی  این دست موتورها، میزان دمای محیط که موتور قابلیت تحمل آن را دارد نگاشته شده است تا بتوان از آسیب به موتور جلوگیری کرد.

 شناسایی الکتروموتور بدون پلاک

تمامی اطلاعاتی که پیشتر گفتیم در صورتی بود که موتور مورد نظر دارای پلاک باشد؛ اما گاهی پیش می آید که الکتروموتور بدون پلاک می باشد یا اطلاعات آن به هر نحوی پاک شده اند. فردی که آشنایی کاملی با نحوه پلاک خوانی دارد قادر است به واسطه اندازه گیری میزان موتور تشخیص دهد که آیا این موتور از نوع یک فاز یا سه فاز است؟ همچنین این تعمیرکاران می توانند میزان پایداری استاتور را به شکلی تقریبی تخمین برآورد کنند.

پلاک موتور کولر آبی

بر روی موتور تمامی وسایل پلاک هایی تعبیه شده است که نحوه استفاده و میزان عملکرد شان را به ما نشان می دهند؛ کولر های آبی نیز در زمره آن ها قرار دارند. اطلاعاتی که بر روی پلاک موتور کولر آبی تعبیه شده شامل موارد زیر می باشد.

• در ابتدا نام برند و کشور سازنده ی موتور درج شده که شما می توانید به واسطه آن تشخیص دهید که آیا موتور از جنس با کیفیتی برخوردار است یا خیر؟
• تایپ موتور: کارخانه هایی که به امر تولید این وسایل اشتغال دارند، روزانه تعدادی زیادی موتور را با مشخصات و تایپ هایی فرآوری می کنند.
• بر روی بخشی از آن میزان توان موتور نیز نگاشته شده و شما از طریق آن می توانید متوجه شوید که موتور تا چه حد قدرت دارد.
• میزان بازدهی که از آن با عنوان duty یاد شده و این امر نشان دهنده مدتی زمانی است که موتور قادر است برای شما کار کند.
• این موتور ها همانند وسایل دیگر حاوی سریال هایی هستند که شما را به کارخانه سازنده ی آن ها رهنمون می سازد.
• Ip که به معنای نوع محافظت موتور است؛ قادر است از موتور شما در برابر بسیاری از اتفاقات و رخدادها محافظت کند.