تفاوت تسمه تایم با تسمه دینام چیست؟

تسمه از قطعات مهم در سیستم موتور های درون سوز است که به صورت کلی از آن برا انتقال نیرو و ایجاد اتصالات مکانیکی در خودرو استفاده می‌شود. این قطعات مهم در انواع مختلفی در بازار وجود دارند که مهم ترین و پرکاربرد ترین آن‌ها تسمه تایم و تسمه دینام است. در این بخش از مجله فنون برق قصد داریم تا تفاوت تسمه تایم با تسمه دینام را شرح دهیم با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.

آموزشگاه فنون برق در راستای تربیت نیروی کار با مهارت، برگزار کننده دوره های مختلفی از جمله دوره آموزش تنظیم موتور خودرو است. شما مهارت آموزان عزیز می توانید با شماره تماس‌های ثبت شده در سایت تماس حاصل فرمایید و اطلاعات کامل را از کارشناسان ما جویا شوید.

تفاوت تسمه تایم با تسمه دینام

موتورهای احتراق داخلی از تسمه‌ها و قرقره‌ها برای انتقال نیروی موتور به اجزای دیگر استفاده می‌کنند. علی رغم پیشرفت‌های زیادی که در این سال‌ها شاهد بوده‌ایم، سیستم تسمه و قرقره همچنان جایگاه معتبری در خودرو دارد. به همین دلیل  کارشناسان تسمه را یکی از اجزای حیاتی خودرو می‌دانند و بر سلامت آن‌ها تاکید می‌کنند. امروزه دو نوع تسمه بسیار کاربردی در جلوی موتور نصب می‌شود که عبارتند از:

• تسمه دینام

تسمه دینام تسمه مارپیچ یا تسمه پروانه در بخش جلویی موتور نصب می‌شود. این تسمه وظیفه انتقال نیروی دورانی موتور به پمپ آب، پمپ هیدرولیک، فن رادیاتور، دینام و سیستم تهویه را برعهده دارد.

• تسمه تایم

تسمه تایم در واقع وظیفه تنظیم کردن زمان باز و بسته شدن سوپاپ‌ها به منظور انتقال نیروی گشتاور به میل لنگ را برعهده دارد.

تسمه دینام چیست؟

تسمه دینام یا تسمه پروانه یا تسمه مارپیچ نوعی تسمه انتقال نیرو است که نیروی گشتاور موتور به اجزای مختلف خودرو مثل پمپ آب، پمپ روغن، دینام و سیستم تهویه مطبوع را منتقل می‌کند. این تسمه قرقره مخصوصی دارد که به میل لنگ متصل می‌شود. با پیچاندن تسمه به دور این قرقره، نیروی میل لنگ به آن انتقال پیدا می‌کند. بدین ترتیب وقتی موتور شروع به کار می‌کند و میل لنگ می‌چرخد، شروع به حرکت کرده و گشتاور موتور را به اجزای مسیر خود منتقل می‌کند و با توقف موتور متوقف می‌شود. با این توضیحات تا حدودی اهمیت این تسمه برای شما روشن می‌شود، زیرا ایجاد هر گونه مشکل در این تسمه باعث توقف عملکرد تمامی قطعات متصل به آنها می‌شود. تسمه دینام می‌تواند یک یا دو تسمه جداگانه باشد که حول اجزا می‌چرخند، و وقتی یکی باشد به آن تسمه مارپیچ می‌گویند، زیرا در مسیر خود به دور چندین قرقره می‌پیچد و ظاهری پیچ در پیچ پیدا می‌کند. در موتورهای طولی معمولاً تسمه پروانه در جلو و نزدیک رادیاتور و میل لنگ بسته می‌شود و تسمه دینام در سمت چپ موتور و میل لنگ قرار دارد.

دلیل تعویض تسمه دینام چیست؟

با هربار روشن شدن موتور، تسمه دینام یا تسمه پروانه روشن می‌شود و این عملیات مداوم، باعث می‌شود که تسمه دینام سایش پیدا کرده و اصطلاحا کهنه می‌شود. همچنین با قرار گرفتن این قطعه در معرض گرما و حرارت در طول زمان فرسوده می‌شود.

زمان تعویض تسمه دینام

زمان مشخصی برای تعویض تسمه دینام وجود ندارد اما چند علائم وجود دارد که به راننده هشدار می‌دهد که تسمه دینام نیاز به تعویض دارد. بنابراین بهتر است از نشانه‌های خرابی آن آگاه بوده و هنگام مواجه با آن‌ها به تعمیرگاه مراجعه کنید.

توصیه: بهتر است هنگام تعویض تسمه دینام، کیت کامل آن که شامل تسمه سفت کن و هرزگرد است را نیز تعویض کنید.

روشن شدن چراغ باتری در پشت آمپر: تسمه دینام وظیفه شارژ باتری را بر عهده دارد وقتی که باتری شارژ نشود این چراغ روشن می‌شود.

جوش آوردن خودرو: اگر تسمه دینام دچار مشکل شود واتر پمپ به مشکل برخورده و جریان آب با اختلال مواجه می‌شود در نتیجه خودرو جوش می‌آورد.

کم شدن نور چراغ خودرو: گاهی رانندگان متوجه کم شدن نور چراغ خودرو می‌شوند. این موضوع احتمالا ناشی از خراب شدن دینام است که منجر به عدم برق رسانی صحیح می‌شود.

اختلال در کنترل فرمان هیدرولیک: هنگامی که این تسمه شل می‌شود کنترل فرمان‌های هیدرولیک به درستی انجام نمی‌شود و این از علائم فرسودگی تسمه دینام است.

ایجاد ترک، شکستگی و پارگی روی تسمه دینام: گاهی رانندگان با بررسی دینام متوجه ترک یا پارگی در سطح دینام می‌شوند. این مشکل در اثر عواملی مانند، گرد و غبار زیاد در محیط، عدم تعویض به موقع تسمه، رانندگی پر تنش و … رخ می‌دهد.

شنیدن صدای جیرجیر از زیر کاپوت: یکی دیگر از نشانه‌های خراب شدن تسمه دینام، شنیدن صدایی مانند جیر جیر از زیر کاپوت است. این مشکل به دلیل کشیدگی و سفت شدن تسمه اتفاق می‌افتد.

چرب شدن تسمه دینام: برخی از رانندگان با شنیدن صدای مانند جیر جیر از سمت تسمه دینام، آن را با روغن یا صابون روغن کاری می‌کنند. این نه تنها مشکل را حل نمی‌کند بلکه باعث ایجاد مشکلات دیگری نیز می‌شود. انجام این کار باعث می‌شود تسمه در حین چرخش به دور قرقره ها لیز بخورد و از جای خود خارج شود. علاوه بر این، صدای جیرجیر آن زیاد شده و حتی می‌تواند موتور را متوقف کند. بنابراین تنها راه حل مراجعه به تعمیرگاه و تعویض تسمه دینام است.

مزایای استفاده از تسمه دینام در خودرو چیست؟

همانطور که در مطالب قبل نیز اشاره شد حتما شما تاکنون از اهمیت این تسمه در خودرو آگاه شده‌اید. این تسمه مزایای زیادی دارد برای مثال کاهش هزینه تعویض تسمه‌های خراب خودرو، انتقال روان نیروی چرخشی موتور به سایر اجزای ماشین، تامین نیرو در خودرو با کمک یک تسمه یکسان و کاهش تعداد تسمه در خودرو از مزایای استفاده از این تسمه در خودرو می‌باشند.

تسمه تایم چیست؟

می‌دانیم برای به حرکت درآمدن اتوموبیل‌ها، باید سوخت در محفظه احتراق منفجر شود تا ماشین بتواند به حرکت دربیاید. این انفجار باعث ایجاد دودی در خودرو می‌شود که این دود حتما باید از اگزوز خودرو خارج شده و همچنین هوا مجددا وارد محفظه احتراق شود تا انفجار بعدی شکل بگیرد و این عمل تکرار شود. برای انجام این کار سوپاپ‌ها باید در داخل خودرو در فواصل منظم باز و بسته شوند. در موتور‌های احتراق داخلی اتصال میل لنگ به میل بادامک توسط تسمه تایم رخ می‌دهد تا بسته شدن و باز شدن دریچه سوپاپ‌ها را کنترل کند. در موتورهای چهار زمانه سوپاپ‌ها یکبار در هر دو میل لنگ باز و بسته می‌شوند که تسمه تایم این کار را برعهده دارد. همچنین این تسمه دندانه‌هایی دارد و به وسیله این دندانه‌ها میل بادامک را همزمان با میل لنگ می‌چرخاند.

همچنین میل لنگ نیروی مورد نیاز خود را از تسمه تایم می‌گیرد و موجب حرکت پیستون در سیلندر می‌شود. تسمه تایم نقش بسیار مهمی در به حرکت درآوردن خودرو می‌شود و این قطعه اگر دچار آسیب دیدگی شود نیروی چرخشی منتقل نمی‌شود و درنتیجه ماشین حرکت نمی‌کند.

زمان تعویض تسمه تایم

کارخانه‌ها زمان تعویض تسمه تایم خودروها را تعیین می‌کنند مثلا بر اساس زمان سپری شده بعد از ۲ سال سفر با ماشین یا ۶۰۰۰۰ کیلومتر کارکرد باید تعویض شود. البته فقط به این زمان بندی توجه نکنید زیرا ممکن است با رانندگی پرتنش، این زمان کمتر نیز بشود و موتور خودرو زود تر آسیب ببیند. اگر کیفیت تسمه تایمی که خریداری می‌کنید بالا نباشد باید خیلی زودتر از تاریخ تعویض، تسمه تایم دیگری را جایگزین کنید. نکته دیگری که هنگام تعویض تسمه تایم باید به آن توجه کنید این است که هنگام خرید خودروی دست دوم نمی‌توانید به زمان تنظیم شده کارخانه اتکا کنید زیرا ممکن است تسمه تایم توسط راننده قبلی آسیب دیده باشد و شما هم متوجه آن نشوید. حتما پس از خرید، توصیه می‌کنیم خودرو را به یک متخصص معتبر نشان دهید.

نشانه‌های خرابی تسمه تایم

تغییر شکل ظاهری تسمه تایم: از علائم خرابی تسمه تایم تغییر شکل ظاهری تسمه تایم است. مثلا وجود آثار شکستگی در تسمه تایم بریدگی فرسودگی و ساییدگی دندانه‌ها، آثار ترک‌های ریز و درشت در تسمه تایم و آغشته شدن تسمه به روغن می‌تواند علائم آسیب دیدگی تسمه تایم باشد.

خاموش شدن ناگهانی خودرو: یکی از دلایل خرابی تسمه تایم، خاموش شدن ناگهانی خودرو است، اگر دو یا سه بار خودرو را استارت زدید و صدای استارت زدن خودرو را شنیدید اما خبری از استارت زدن خودرو نبود، در این شرایط از استارت زدن خودرو خودداری کنید. استارت زدن زیاد خودرو موجب کج شدن سر پیستون و سیلندر خودرو شده و شما متحمل هزینه زیادی خواهید شد.

افزایش لرزش موتور و صدا در سرعت کم: یکی دیگر از دلایل خرابی تسمه تایم لرزش موتور و افزایش صدای موتور در دور آرام است که نشان دهنده خرابی تسمه تایم در به حرکت درآوردن میل لنگ و میل بادامک است.

انتشار دود و افزایش مصرف سوخت: از دیگر دلایل خرابی تسمه تایم می‌توان به مصرف سوخت غیرعادی و افزایش دود خارج شده از اگزوز اشاره کرد که در این شرایط موتور فشار زیادی به سایر قسمت‌های خودرو وارد می‌کند که باعث افزایش مصرف سوخت و خروج بیش از حد دود از اگزوز می‌شود. البته این نکته را نیز بدانید که خروج دود از لوله اگزوز می‌تواند دلایل دیگری نیز داشته باشد.

عدم شتاب مناسب خودرو: از دیگر علائم خراب شدن و آسیب دیدگی تسمه تایم می‌توان به عدم شتاب گیری خودرو، به خصوص هنگامی که دور گشتاور به ۳ الی ۴ هزار دور می‌رسد اشاره کرد. با بالا رفتن دور موتور انتظار می‌رود که شتاب خودرو نیز افزایش یابد اما وقتی این اتفاق نمی‌افتد شل بودن و خرابی تسمه تایم باید بررسی شود.

نتیجه گیری

در این بخش از مجله فنون برق به تفاوت تسمه تایم با تسمه دینام پرداختیم و دانستیم که تسمه تایم از مهم ترین قطعات موتور است که وظیفه انتقال حرکت چرخشی میل لنگ به میل سوپاپ را برعهده دارد از طرفی تسمه دینام نیروی گشتاور موتور را به اجزای مختلف خودرو مثل اویل پمپ واتر پمپ سیستم تهویه و دینام متقل میکند.
همانطور که مطالعه کردید تسمه ها از مهم ترین قطعات درون خودرو ها هستند و وظیفه تنظیم زمان دقیق باز و بسته شدن سوپاپ ها بر عهده آنهاست. این قطعه مهم به دلیل چرخش و اصطکاک زیاد بسیار آسیب پذیر بوده و در صورت نیاز باید به موقع تعویض شود. هزینه لازم برای تعویض این قطعه نسبت به سایر قطعات خودرو پایین بوده از این رو دارندگان وسایل نقلیه باید توجه ویژه ای به این قطعه مهم داشته باشند.