معرفی جامع مدار فرمان چپگرد راستگرد و انواع آن

مدار فرمان چپگرد راستگرد دو مدار بسیار مهم و کاربردی است که برای امورات مختلف کاری طراحی، تولید و استفاده می شود. مدارهای الکتریکی به دو صورت قدرت و فرمان تولید می شوند و مدار فرمان مهمترین قسمت هر صنعت به شمار می رود.

امروزه استفاده از سیستم های پی ال سی در صنایع مختلف رواج یافته است که با استفاده از آنها امورات تولیدی بازدهی و کیفیت بیشتری یافته اند اما با این حال، همچنان از مدارهای فرمان که در زیر مجموعه برق صنعتی به شمار می روند، در صنایع مختلف استفاده می شود.

مدارهای فرمان امروزه با ویژگی ها و کاربردهای مختلفی تولید می شوند و ما در ادامه این متن قصد داریم تعدادی از انواع مدارهای فرمان را معرفی نماییم.

مدار فرمان چپگرد راستگرد چیست؟

مدار چپگرد راستگرد مداری است که به هر دو جهت گردش دارد و برای موارد مختلف که ایجاد حرکت در دو جهت لازم و ضروری باشد از این مدار فرمان استفاده می شود.

برای اینکه نوع مدار فرمان در حالت چپگرد راستگرد مشخص شود، رعایت چند نکته مهم لازم و ضروری می باشد که از جمله آنها می توان به شرایط ماشین، حالت حفاظتی، خواسته کارفرما و غیره اشاره کرد.

به همین دلیل این نوع مدار به حالت های مختلفی طراحی و تولید می شود که در ادامه متن تعدادی از آنها معرفی می شوند.

مدار فرمان چپگرد راستگرد لحظه ای

مدار فرمان راستگرد چپگرد همانطور که در قسمت قبل عنوان شد به روش های مختلفی طراحی می شود که این مورد به عوامل مختلف تولیدی بستگی دارد و یکی از انواع این مدار، نوع چپگرد راستگرد لحظه ای است.

این مدار ساده ترین نوع حالت است که از آن برای تغییر جهت الکتروموتور استفاده می شود. در چپگرد راستگرد لحظه ای از پلاتین های نرمال باز کنتاکتورها استفاده نمی شود و کارکرد موتور بستگی به کلیدی دارد که با فشار دست قطع و وصل می شود. بدین ترتیب تا زمانی که فشار دست بر روی شستی مدار باشد، موتور در جهت تعریف شده کار می کند و به همین دلیل به آن لحظه ای می گویند.

مدار چپگرد راستگرد دارای حفاظت کامل از سیستم

مدار فرمان چپگرد راستگرد به منظور ایجاد حرکت در بخش های مختلف یک صنعت طراحی می شود و برای حفاظت از سیستم کاری و موتورهای الکتریکی باید از مدار فرمانی استفاده کرد که بتواند مانع از بروز اختلالات در چرخه و سیستم کاری شود و به همین دلیل مدار فرمان چپگرد راستگرد با حفاظت کامل طراحی می شود.

این مدار بدین منظور طراحی می شود تا هیچ یک از دو کنتاکتور با هم وارد مدار نشوند و در طراحی این مدار بسته کنتاکتورها بر سر راه هم قرار می گیرند و به همین دلیل امکان تداخل در آنها وجود ندارد.

به عبارت ساده تر با استفاده از مدار فرمان راستگرد و چپگرد با حفاظت کامل در صورت فشار همزمان دو شستی هیچ برقی وارد مدار نمی شود و موتورهای الکتریکی از کار می افتند.

حتما بخوانید: معرفی جامع انواع سنسورها و کاربرد آنها

مدار فرمان چپگرد راستگرد با میکروسوئیچ

مدار فرمان چپگرد راستگرد گاه به صورت یک جهت و گاه به صورت دو جهت طراحی و تولید می شود. برای مثال گاهی لازم است که موتور الکتریکی کار شده در یک سیستم به هر دو سمت گردش متناوب داشته باشد و این تغییر گردش و حرکت بدون قطعی در حرکت و به صورت مداوم انجام شود، در این حالت از مدار فرمان با میکروسوئیچ استفاده می شود.

با کمک این مدار پس از اتصال جریان برق و زدن کلید شستی، حرکت دو جهت بدون تعلل شروع می شود و تا زمانی که شستی دستگاه و جریان برق قطع نشود، این حرکت ادامه دارد.

از این مدار در دستگاه های مختلف صنعتی استفاده می شود که از جمله آنها می توان به دستگاه های قالیشویی، فرآوری و ضبط خشکبار و غیره اشاره کرد.

مدار فرمان چپگرد راستگرد دائم

مدار فرمان چپگرد راستگرد دائم مداری است که برای موتورهای الکتریکی با مدت زمان کارکرد بالا طراحی می شود. در حوزه صنعت و موارد دیگر گاهی یک موتور الکتریکی به صورت دائم و برای مدت طولانی در حال کارکرد است و این کارکرد دائم ممکن است از ساعت ها تا روزها و شاید ماه ها متغیر باشد، در نتیجه بایستی از مدار فرمانی استفاده کرد بتواند چنین کارکردی را به صورت منظم پوشش دهد و در این حالت از مدار فرمان راستگرد و چپگرد دائم استفاده می شود.

در این مدار با زدن شستی موتور الکتریکی موجود در سیستم شروع به کار می کند و با برداشتن دست از روی شستی، کار آن ادامه دارد و برای قطع و خاموشی موتور بایستی شستی را یک بار دیگر فشار دارد و یا از کلیدی که به صورت جداگانه برای خاموشی طراحی و تعبیه شده استفاده کرد.

مدار چپگرد راستگرد سریع

این مدار فرمان برای تغییر جهت سریع موتور مورد استفاده قرار می گیرد. در این مدار فرمان با فشار دادن شستی دوبل موتور شروع به حرکت کرده و برای تغییر جهت گردش موتور کافیست شستی دوبل دیگری را فشار دهید.

در این مدار فرمان به دلیل قرار دادن تیغه باز خودنگهدار و استارت های S2 و S3 همچنین استفاده از شستی های دوبل با فشار دادن استارت اول مسیر کنتاکتور اول باز و مسیر کنتاکتور دوم بسته می شود. این موضوع باعث حرکت موتور در جهت مخالف می شود.

چگونه طراحی مدار چپگرد راستگرد را یاد بگیریم؟

طراحی مدار چپگرد راستگرد امری تخصصی بوده و نیازمند یادگیری مهارت های مورد نیاز و آموزش برق صنعتی می باشد. در صورتی که علاقه مند یادگیری طراحی این مدار هستید توصیه می کنیم دوره آموزش برق صنعتی را در یک مرکز آموزشی معتبر طی نمایند تا بتواند با دانش، توانایی و البته یک مدرک مهارت معتبر ورود بهتری به بازار کار این رشته داشته باشند.

مجتمع فنون برق یکی از مراکز آموزشی مهم است که این دوره را برابر استانداردهای روز دنیا برگزار می کند و افراد از سراسر کشور می توانند در دوره های آموزشی این مرکز شرکت نمایند.