برق صنعتی چیست؟ آشنایی با تجهیزات و ابزار برق صنعتی

برق صنعتی چیست؟ معنا و مفهوم برق صنعتی بسیار گسترده و وسیع می باشد. برق صنعتی عموما مباحث و مفاهیم بنیادی نظیر قدرت، مقاومت، ولتاژ، نقشه ها و نمادهای برقی را در بر می گیرد. همچنین، برق صنعتی از حوزه های پرطرفدار، پرکاربرد و بسیار مهم حوزه برق به شمار می رود. این حوزه از برق از وضعیت کاری رو به رشد و مناسبی برخوردار است. اصلی ترین حیطه فعالیت برق صنعتی به صنعت و تابلوهای برق مربوط می شود. با این وجود، تخصص برق صنعتی در حوزه برق ساختمان و تاسیسات نیز بسیار کاربرد دارد. اگر می خواهید برق صنعتی را به صورت حرفه ای یاد بگیرید و در این حوزه پردرآمد فعالیت داشته باشید توصیه می کنیم در دوره آموزش تابلو برق صنعتی آموزشگاه فنون برق ثبت نام نمایید.

برق صنعتی چیست و چه مواردی را در بر می گیرد؟

در یک تعریف ساده، کاربرد برق در صنعت را می توان در معنا و مفهوم برق صنعتی قلمداد نمود. مطابق با این تعریف، کنترل و مدیریت و استفاده از جریان الکتریکی در محیط ها و کارخانه های صنعتی، مصداقی از برق صنعتی به شمار می رود.

به عبارت دیگر، کنترل جریان برق وارد شده به کارگاه ها یا کارخانجات صنعتی را می توان تعریف آکادمیک تخصص برق صنعتی برشمرد. با کمک این تخصص فرآیند فعال سازی یا غیر فعال سازی (روشن و خاموش کردن) تجهیزات صنعتی به راحتی انجام می شود.

به طور معمول، جریان برق مورد استفاده در کارخانه های صنعتی از نوع سه فاز و ولتاژ کاری ۳۸۰ ولت می باشد.

نیروی برق غالبا به دو شکل برق خانگی و صنعتی توزیع می گردد. از این جهت، جریان برق خانگی با عنوان جریان تک فاز و برق صنعتی با نام جریان سه فاز شناخته می شود.

بر این اساس، جریان برق سه فاز مورد استفاده در اغلب صنایع، در مفهوم برق صنعتی تعبیر می گردد. همچنین، برای تامین جریان الکتریکی پله برقی و آسانسورها در محیط های شهری، برق صنعتی کاربرد دارد.

بنابراین، برق صنعتی یا سه فاز نوعی از سیستم های توزیع و انتقال برق بوده که توسط تجهیزات مختلف پیاده سازی می شوند.

حتماً بخوانید: چگونه مدرک فنی حرفه ای برق صنعتی بگیریم؟

تجهیزات برق صنعتی چیست؟

برخی از اصلیترین تجهیزات برق صنعتی عبارتند از:

۱- کنتاکتور

کنتاکتور از تجهیزات کاربردی برای قطع و وصل کردن جریان الکتریکی، اعم از تک فاز و سه فاز به شمار می رود. محفظه، بوبین و تیغه، سه بخش اصلی این قطعه را شامل می شوند. همچنین، رله حرارتی و تیغه کمکی را می توان از بخش های فرعی کنتاکتور قلمداد نمود.

۲- رله بی متال

رله بی متال از دیگر تجهیزات برق صنعتی بوده که غالبا برای محافظت از موتور الکتریکی در برابر جریان اضافه بار مورد استفاده قرار می گیرد. رله بیمتال از اتصال دو فلز غیر همجنس به یکدیگر ساخته می شود.

۳- کلید مینیاتوری

قطع و وصل کردن و محدود کردن جریان الکتریکی، از وظایف مهم کلید مینیاتوری یا فیوز محسوب می شود. کلیدهای مینیاتوری در ردیف تجهیزات پرکاربرد برق صنعتی قرار می گیرند. مکانیزم عملکرد فیوزهای مینیاتوری به دو شکل حفاظت در برابر اضافه بار (بی متالی) و حفاظت از اتصال کوتاه (مغناطیسی) صورت می پذیرد.

۴- کلید اتوماتیک

کلید اتوماتیک در برابر اتصال کوتاه و جریان اضافه بار از وسایل برقی، مدارهای روشنایی، تجهیزات صنعتی و سیم و کابل های مدار حفاظت به عمل می آورد.

۵- کلید حرارتی

کلیدهای حرارتی از دیگر تجهیزات محافظت کننده در برق صنعتی بوده که از کارکرد و امنیت بسیار بالایی برخوردار هستند. این کلیدها ضمن قطع جریان حرارتی، امکان قطع کردن جریان مغناطیسی را نیز دارند.

۶- شاسی

برای ارسال فرمان قطع و وصل به کنتاکتور و رله ها، از شاسی استفاده می گردد. شاسی ها بر مبنای نوع فرمان دادن، شکل ظاهری، رنگ و قطر در انواع مختلفی موجود می باشند.

۷- ترمینال ریلی

اتصال تجهیزات مربوط به برق صنعتی به یکدیگر، از طریق ترمینال ریلی انجام می شود. ترمینال ریلی دو یا چند طبقه، فشاری و ترمینال ریلی معمولی، از انواع مختلف این تجهیز به شمار می روند.

حتماً بخوانید: لیست انواع سنسورها 

پرکاربردترین ابزارها در برق صنعتی چیست؟

۱- PLC

PLC (Programmable Logic Controller) (پی ال سی) یا کنترل کننده منطقی قابل برنامه ریزی، از ارکان اصلی کار در حیطه برق صنعتی به شمار می آید.

کنترل و مدیریت فرآیندهای تولیدی واحدها و کارخانجات صنعتی مانند خطوط مونتاژ از طریق این کامپیوتر دیجیتالی صورت می گیرد.

ضریب ایمنی و اطمینان بالا، دقت و شتاب کارکرد بالا، قابلیت انتقال داده ها به سیستم های صنعتی و انعطاف پذیری بالا، از مهم ترین مزایای پی ال سی در حوزه صنعت تلقی می گردد.

برای آموزش پی ال سی به صورت تخصصی و از پایه می توانید در دوره plc آموزشگاه فنون برق ثبت نام کنید.

۲- سیم و کابل

از دیگر ابزارهای پرکاربرد در حیطه برق صنعتی می توان به سیم ها و کابل های برق، اشاره نمود.

بهره مندی از قدرت تحمل شدت جریان الکتریکی بالا و دوام و مقاومت مطلوب، از مهم ترین ویژگی های سیم و کابل برق صنعتی به حساب می آیند.

همچنین، کابل برق فشار ضعیف، کابل برق دارای فشار متوسط و کابل فشار قوی، از انواع کابل های برق صنعتی محسوب می شوند.

ضمنا، ساخت سیم برق توسط یک هادی الکتریکی منفرد صورت می گیرد. کابل های برق از سیم های مختلف در داخل یک غلاف تشکیل شده است.

۳- تابلو برق صنعتی

به منظور نگهداری از اتوماسیون برق صنعتی و تجهیزات الکتریکی یک مدار، تابلو برق صنعتی مورد استفاده واقع می شود.

محفظه بسته ای که تجهیزات الکتریکی و دستگاه های مربوط به برق صنعتی در آن قرار گرفته است، با عنوان تابلو برق شناخته می شود.

این تجهیز از قسمت های مختلفی مانند بخش کنترل فرمان، بخش توزیع، بخش بانک خازن و بخش اصلی تشکیل گردیده است.

همچنین، تابلوهای برق بر اساس ساختمان و شکل ظاهری، محل نصب و نوع عملکرد تقسیم بندی می شوند. تابلو برق سه فاز و تک فاز از محبوب ترین انواع تابلو برق در صنعت هستند.

مهم ترین موارد کاربرد برق صنعتی چیست؟

بدون تردید، عمده ترین کاربرد برق صنعتی به حوزه صنعت و صنایع مختلف مربوط می شود.

برای روشن و خاموش کردن تجهیزات صنعتی مختلف، به جریان الکتریکی نیاز مبرم می باشد. این مهم از طریق برق صنعتی به بهترین نحو ممکن اجرایی می شود.

بر این اساس، فعال سازی یا غیر فعال سازی، مدیریت و کنترل بسیاری از تجهیزات و ماشین آلات صنعتی از قبیل سنگ شکن ها، فن های هوا، هیترهای صنعتی، کانوایرها (نوارهای نقاله) و دستگاه های برش با استفاده از برق سه فاز یا برق صنعتی میسر می شود.

رشته برق صنعتی چه شغل هایی دارد؟

رشته برق صنعتی چیست؟ رشته برق صنعتی یا همان مهندسی برق یکی از زیر شاخه های مهندسی است. این رشته در زیر گروه کاردانش و همچنین ریاضی فیزیک می باشد. رشته برق صنعتی یکی از شاخه های رشته برق است. در این رشته مهندسین آموزش می بینند تا بتوانند الکتروموتورهای تک فاز و سه فاز به دو صورت دستی و یا اتوماتیک را در صنعت تولید به کار گیرند. همچنین بررسی و شناخت انواع کابل کشی های صنعتی و تولید برق، از آموزش هایی است که به مهندسین برق صنعتی داده می شود.

به کسی که کار برقکاری صنعتی را انجام می‌ دهد برقکار صنعتی یا مهندس برق گفته می‌ شود. شغل برق صنعتی متشکل است از فنون و مهارت هایی جهت انجام انواع شغل های رشته برق صنعتی که این فنون عبارتند از:

۱) تنظیم تابلو برق صنعتی

۲) برنامه نویسی plc

3) سیم کشی

۴) تنظیم مدارات و کنتورها

این شغل‌ ها در حال حاضر در کارخانجات صنعتی، پالایشگاه‌ ها، ساختمان ها، نیروگاه ها، بیمارستان ها، فرودگاه ها و بسیاری مراکز دیگر به کار گرفته می شوند.

برق صنعتی حرفه ای پر درآمد است و بازار کار بسیار خوبی دارد. یک برق کار صنعتی توانایی طراحی و پیاده سازی تابلو های برق صنعتی در کارخانجات و کارگاه ها را دارد، همچنین تعمیر و راه اندازی پمپ های برق و آب کشاورزی نیز جزء مشاغل برق صنعتی محسوب می شود.

دستگاه ذخیره برق صنعتی

دستگاه ذخیره سازی برق، یو پی اس نام دارد که همان دستگاه برق اضطراری یا منبع برق اضطراری می باشد. این دستگاه امروزه در تمام صنایع و حتی نیازهای روزمره کاربرد های فراوانی دارد. یو پی اس یک دستگاه الکتریکی بسیار کارآمد برای تأمین مداوم برق در زمان قطع برق و یا نوسانات ناگهانی ولتاژ است.

دستگاه ذخیره برق صنعتی یا همان یو پی اس صنعتی از نوع سه فاز می باشد که در کارخانه ها و بیمارستان ها و مراکز حساس استفاده می شود.

در بعضی مراکز حساس نوسانات و قطعی برق در موارد زیادی اتفاق می افتند و از آنجا که این قطعی و نوسانات احتمال این را دارد که به این دستگاه ها آسیب وارد کند، لذا بهتر است با یک یو پی اس قوی، از این اتفاق جلوگیری و از دستگاه ها محافظت کنیم.

از موارد استفاده دستگاه ذخیره سازی صنعتی در صنایع مختلف، می توان به موارد زیر اشاره کرد که عبارتند از:

• تولید، توزیع و انتقال نیروی برق،
• ساخت،
• حمل و نقل،
• معدن،
• پالایشگاه و نیروگاه های پتروشیمی نفت و گاز،
• بیمارستان ها
• فرودگاه ها

که کاربردهای مختلفی در این صنایع دارند مانند: کنترل توربین گازی، کنترل تابلو، سیگنالینگ، زنگ هشدار، روشنایی اضطراری و غیره.

آیا رشته برق صنعتی سخت است؟

رشته مهندسی برق از جمله سخت ترین و مشکلترین رشته های دانشگاهی است. این رشته برای افرادی مناسب است که پایه علمی قوی در زمینه دروس محاسباتی مانند ریاضی و فیزیک دارند. تحصیل در رشته برق صنعتی نیاز به سعی و کوشش فراوان دارد و افراد باید ساعات زیادی را به خواندن دروس اختصاص دهند.

در رشته برق صنعتی معمولا نقشه کشی و نقشه خوانی، کار با نرم افزارهای طراحی، نصب مدارات، محاسبات لازم، استانداردهای جهانی، تعمیرات، عیب یابی و نگهداری و هر آنچه در مورد برق صنعتی باید بدانید آموزش داده می شود.

رشته برق پیش نیاز عملی زیادی نیاز دارد و مکمل تئوری می باشد، که در دانشگاه آموزش داده می شود.

مهندسی برق دارای ۴ گرایش است این گرایش ها عبارتند از:

1. مهندسی برق گرایش الکترونیک
2. مهندسی برق گرایش مخابرات
3. مهندسی برق گرایش قدرت
4. مهندسی برق گرایش کنترل

تفاوت برق صنعتی با برق ساختمان

اگر ما بدانیم که برق صنعتی چیست و برق ساختمانی چه کاربدی دارد به راحتی تفاوت آن دو را تشخیص می دهیم. یکی از آشکارترین تفاوت های این دو این است که وسایل صنعتی سه فاز هستند و قدرت بالایی دارند، ولی وسایل ساختمانی تک فاز بوده و قدرتشان کم است.

یکی دیگر از تفاوت های برق صنعتی و ساختمانی در نحوه سیم کشی آنها است. در مکان های صنعتی، سیم‌ کشی را در مجرای لوله مانند قرار می دهند تا بتوانند ازسیم ها محافظت کنند. همچنین سیم ها در فضاهای باز هستند تا امکان دسترسی راحت تر وجود داشته باشد. ولی در منازل مسکونی، یک روکش پلاستیکی روی سیم‌ های باریک و نازک کشیده می‌ شود و امکان دسترسی راحت ندارند.

در این مطلب به بررسی جامع برق صنعتی، ابزارهای مورد نیاز آن همچنین مهم ترین تجهیزات برق صنعتی پرداختیم. برق صنعتی یکی از رشته های پرطرفدار و پردرآمد برق و الکترونیک در بازار کار است. اگر علاقه مند یادگیری برق و الکترونیک هستید و می خواهید وارد بازار کار این گروه از مشاغل شوید می توانید در دوره آموزش تابلو برق صنعتی، آموزش سیم پیچی موتور، آموزش پی ال سی در آموزشگاه فنون برق ثبت نام کنید.