علت سولفاته شدن باتری ماشین

باتری ماشین جزو اصلی ترین بخش های سیستم برق خودرو است که برای روشن شدن ماشین، کار کردن سیستم های برقی ماشین و غیره به آن نیاز است. باتری ها در انواع مختلفی ساخته می شوند که اصلی ترین آنها باتری های اسیدی و اتمی است. هر دوی این دسته از باتری ها به مراقبت درست و مناسب، چک شدن دوره ای و کنترل فعالیت صحیح آنها نیاز دارند. علت سولفاته شدن باتری ماشین نیز از موارد بسیار مهم است که باید مورد بررسی قرار گیرد.

یکی از رایج ترین مشکلاتی که باتری های موجود با آن مواجه می شوند، بحث سولفاته شدن باتری است که می توان با دسته ای از نکات مهم از آن پیشگیری کرد و یا در هنگام مواجهه با این مشکل به درستی آن را مدیریت کرد. در ادامه مطلب به بیان این نکات مهم و حیاتی در ارتباط با سولفاته شدن باتری خواهیم پرداخت.

در دوره باطری سازی فنی حرفه ای در آموزشگاه فنون برق به صفر تا صد تعمیرات برق خودرو می پردازیم.

چرا باتری ماشین سولفاته می شود؟ (علت سولفاته شدن باتری ماشین)

تک تک قطعات موجود در خودرو، به مرور زمان و با استفاده زیاد، تحت تاثیر شرایط مختلف قرار گرفته و گاها با اختلالات متفاوتی روبرو می شوند. باتری به عنوان یکی از اصلی ترین قطعات خودرو نیز از این قاعده مستثنا نیست. مشکل رایجی که برای این قطعه پیش می آید، ایجاد شوره ها و رسوباتی است که به راحتی روی باتری قابل مشاهده است و تحت عنوان سولفاته شناخته می شوند.

انواع سولفات

این سولفات های تشکیل شده روی باتری، در دو نوع نرم و سخت طبقه بندی می شوند.

سولفاته برگشت پذیر یا نرم

سولفاته های نرم، عملا به صورت برگشت پذیری تشکیل شده و در عملکرد باتری تاثیر چندانی نخواهد داشت. اگر باتری به طور کامل شارژ شود و در ۲۰۰ میلی آمپر تنظیم شود، سولفاته های نرم تشکیل خواهند شد.

سولفات دائمی یا سخت

اما در مقابل، سولفات های سخت به راحتی قابل برطرف کردن نخواهند بود و بیشتر در اثر شارژ شدن طولانی باتری تشکیل می شوند. سولفات دائمی بر اثر شوره زدن سرباتری صورت می گیرد.

واکنش های شیمیایی ایجاد شده در اثر برخورد اسید و آب موجود در باتری و گاز ها، این سولفات های دوست نداشتنی را ایجاد می کند. که در ادامه مطلب به صورت کلی به دلایلی که این سولفات ها را ایجاد می کنند، خواهیم پرداخت.

علت سولفاته شدن باتری ماشین

گاز هیدروژن

هیدروژن یکی از مهم ترین عامل هاست. هیدروژنی که توسط خود باتری تولید می شود، یک سری واکنش های شیمیایی انجام می دهد. خود باتری نیز یک سری مواد زائد از خود تولید می کند. ترکیب این نوع واکنش ها با مواد زائد روی باتری می توانند باعث ایجاد جرم و رسوباتی در قطب باتری و در نتیجه سولفاته شدن باتری ماشین شوند. در نهایت هیدروژن می تواند یکی از علل سولفاته شدن باتری ماشین باشد.

نشتی الکترولیت

یکی از عوامل سولفاته شدن باتری ماشین، نشتی الکترولیت می باشد. نشتی الکترولیت باعث می شود تا سرب بیشتر از حد معمول با اسید باتری واکنش دهد. پس، بیرون ریخته شده و نشتی می کند. در این زمان، میزان اسید کاهش یافته و سولفاته شدن سرباتری خودرو سریع تر صورت می گیرد.

عدم استفاده از باتری در طولانی مدت از علل سولفاته شدن باتری ماشین

عامل دیگر، سر باتری های روی باتری است. گاهی در اثر خروج گازها و یا مایعات موجود در باتری و تماس با این سر باتری ها، سولفات هایی ایجاد می شود که می تواند در عملکرد باتری و سیستم برق خودرو اختلال ایجاد کنند. اسیدسولفوریک گازی است که بعد از مدت زمان زیادی که از باتری استفاده شده و به اصطلاح باتری فرسوده می شود و یا زمانی که میزان برق مصرفی خودرو با آمپر خروجی باتری مطابقت ندارد از آن خارج شده و باعث سولفاته شدن سرباتری بیشتر در قسمت قطب مثبت آن می شود. چا که در این زمان، جریان الکتریکی درون باتری کاهش یافته و رسوبات کم کم روی سرباتری تجمع می کنند. در باتری های نسل جدید، محفظه هایی برای خروج گازهای موجود در باتری تعبیه شده است. گاهی محل این محفظه ها در تماس با سرباطری بوده و سولفات های مضر را ایجاد می کنند.

توجه داشته باشید که سولفاته شدن سرباتری ممکن است باعث آتش سوزی شود. چرا که رسوبات و مواد زائد اجازه اتصال صحیح را نداده و شارژ باتری به خوبی صورت نمی گیرد و فشار زیادی به کابل ها وارد می شود.

دمای بالا یا پایین از عوامل موثر بر سولفاته شدن باتری

یکی از علل سولفاته شدن باتری، بالا یا پایین بودن دما یا همان وجود شرایط نامناسب دمایی است. بالا و پایین بودن دما باعث ایجاد اختلال در واکنش های شیمیایی داخل باتری شده و در نهایت، سولفاته شدن سریع تر صورت می گیرد.

شارژ ناقص باتری خودرو از علل سولفاته شدن سرباتری ماشین

از سایر عواملی که این سولفات ها را به وجود می آورند، می توان به شارژ ناقص باتری خودرو، شارژ بیش از حد باتری و فرسودگی ایجاد شده در باتری به علت استفاده زیاد و کارکرد زیاد باتری اشاره کرد. اگر باتری به خوبی شارژ نشود و یا بیش از حد شارژ شود، در تعادلات شیمیایی آن تداخل ایجاد شده و جرم ها و رسوبات سریعا روی باتری تجمع می کنند. پس، شارژ ناقص باتری و یا شارژ بیش از حد آن باعث سولفاته شدن باتری ماشین می شود.

آب و بخار از علل سولفاته شدن سرباتری

وجود آب و بخار می تواند باعث سولفاته شدن سرباتری شود. در برخی مواقع بعد از شست و شوی ماشین، محل اتصال باتری به کابل مثبت و منفی خشک نشده است. وقتی آب و بخار در سرباتری با هم واکنش نشان دهند، در نتیجه مانع از رسیدن برق از باتری به قسمت های مختلف دیگر شده و باعث ایجاد شوره و سولفاته شدن سرباتری می شود.

علائم سولفاته شدن باتری ماشین

علائم زیر خبر از سولفاته شدن باتری ماشین می دهند:

• روشن نشدن ماشین یا بداستارت خوردن آن
• تغییر رنگ قطب های باتری ماشین
• کاهش قدرت باتری و تخلیه سریع شارژ
• چرب شدن باتری ماشین در اثر سولفاته شدن
• از کار افتادن باتری ماشین
• گرم شدن بیش از حد هنگام شارژ
• اختلاف ولتاژ بین سلول ها
• وجود نشانه های فیزیکی مانند کریستال های سفید یا خاکستری رنگ سولفات سرب

راه حل های مدیریت باتری سولفاته شده

هنگامی که باتری خودروی شما سولفاته می شود، می بایست اقدامات و مواردی که بیان خواهیم کرد را به درستی انجام دهید تا از آسیب های بیشتر به باتری جلوگیری کنید.

• گام اول از بین بردن و رفع سولفاته باتری خودرو، این است که در ابتدا تنظیمات سرباتری خودروی خود را چک کنید و سپس، همه اتصالات موجود در باتری را قطع کنید. از عدم وجود برخورد هرگونه وسیله فلزی با باتری اطمینان حاصل کنید. در شرایطی که روی قطب دیگر، درپوش قرار داده اید، قطب دیگر باتری را به درستی تمیز کنید.
• بهترین محلول به منظور تمیز کردن باتری سولفاته شده، ترکیبی از آب و جوش شیرین می باشد. اگر سولفات های ایجاد شده شدیدا سخت شده اند، می توان از نوشابه برای نرم کردن آنها استفاده کرد. سولفات های موجود را به وسیله مسواک، به خوبی تمیز کنید. هنگامی که قصد داشتید دوباره سر باتری ها را متصل کنید، کمی روغن گریس به آنها بمالید. ورود آب به داخل باتری در حین فرایند تمیز کردن باتری، باعث از بین رفتن باتری خواهد شد.
• اگر هنگم شستن سرباتری ها متوجه نشت اسید و یا ایجاد ترک در باتری شدید، حتما باید باتری ماشین خود را تعویض کنید. حتما کابل های باتری ماشین را نیز بررسی کنید که پارگی نداشته باشند. برای بررسی این کار می توانید انتهای کابل و سرباتری را در آب داغ بغلطانید تا تمام خوردگی روی آنها حل شود.
• با اسپری مخصوص سرباتری می توانید برای جلوگیری از سولفاته شدن مجدد باتری ماشین استفاده کنید.

جلوگیری از سولفاته شدن باتری ماشین

• درپوش سر باتری، تعبیه کردن یک درپوش سر باتری مناسب از سولفاته شدن باتری تا حد خوبی جلوگیری خواهد کرد. با این اقدام مانع نفوذ انواع آلودگی ها به داخل باتری خودرو شده و سولفاته نشدن باتری شما را تا مدت ها تضمین می کند.
• خودرو برای فعالیت در شرایط مختلفی ساخته شده اند. در فصول مختلف سال خودروها در شرایط جوی گوناگونی قرار می گیرند. در همه این شرایط یکی از اصلی ترین اقداماتی که می توان انجام داد، جلوگیری از رسیدن رطوبت به باتری خودرو و خشک نگه داشتن آن است. به صورت کلی رطوبت قاتل سیستم برقی خودرو هاست و باتری هم به هیچ وجه ازین قاعده مستثنی نخواهد بود.
• گریس: روغن کاری ناحیه سر باتری ها، از رسیدن رطوبت و انواع گازهایی که باعث ایجاد سولفات میشوند، جلوگیری خواهد کرد. به همین دلیل می توانید با استفاده از کمی گریس در سر باتری ها، به عمر مفید باتری خود، سال بیفزایید و شرایط خوبی را برای فعالیت درست آن فراهم کنید.
• همه سیستم های برقی موجود در خودروها، به شدت به یکدیگر وابسته هستند. اختلال در هرکدام از آنها، به کلی سیستم برق خودرو را دچار اختلال و گاهی آسیب های سنگین و شدیدی را به مالکین وارد می کند. دینام به عنوان عضوی از خودرو که شانه به شانه در کنار باتری به تامین برق خودرو می پردازد، از اهمیت زیادی در فرایند کارکرد صحیح باتری برخوردار است. به همین سبب همواره از کارکرد درست آن اطمینان حاصل کنید و آسیب ها و خرابی های موجود در آن را به هیچ وجه پشت گوش نیندازید.
• کیفیت باتری: موضوع مهم دیگر در بحث سولفاته شدن باتری ها، کیفیت باتری ایست که از آن استفاده می کنید. در هنگام خرید باتری مناسب برای خودروی خود، همیشه بهترین گزینه را انتخاب کنید. از خرید باتری های دست دوم تا حد امکان خودداری کنید و از برند های معتبری که باتری تولید می کنند، خرید کنید. عمر مفید باتری های باکیفیت، به تبع بیشتر بوده و در طولانی مدت هزینه های شما را کاهش خواهد داد.
• یکی از روش های از بین بردن سولفاته باتری ماشین، گذاشتن قند خیس شده روی باتری است. چرا که این قند خیس شده می تواند به تمیز کردن کریستال های جمع شده سرباتری کمک کند.
• از وازلین برای جلوگیری از سولفاته شدن باتری ماشین استفاده کنید. بدین شکل که روی سرقطب های منفی و مثبت وازلین بمالید. چرب شدن سرباتری در فصول سرد می تواند یکی از راه های جلوگیری از سولفاته شدن باتری ماشین باشد.

جمع بندی

از شایع ترین اختلالاتی که هر مالک خودرویی در طول استفاده از آن، با آن روبرو می شود، سولفاته شدن باتری خودرو است. باتری خودرو در شرایط خاص و متفاوتی دچار سولفاته شدن می شود که در مطلب بیان شده، همه این شرایط را با هم بررسی کردیم. حفظ و اطمینان از سلامت باتری، کیفیت رانندگی خودروی شما را بالا می برد و حفظ این کیفیت نیاز به رعایت نکاتی دارد که خیلی هم سخت و پیچیده نیستند.

به طور کلی همه عوامل ایجاد سولفاته در باتری خودرو، نحوه مدیریت این شرایط و نکات مربوط به پیشگیری از این موضوع را برای شما نقل کردیم و امیدواریم با استفاده از این مطالب، بتواند از باتری ماشین خود به بهترین شکل ممکن محافظت کنید. ممنون که مانند همیشه در فنون برق همراه ما بودید.