معرفی جامع انواع زبان برنامه نویسی PLC (پی ال سی) و مزایا و معایب

زبان برنامه نویسی PLC یک برنامه کنترلی مجموعه دستورالعمل هایی است که به سیستم پی ال سی فرمان هایی جهت کنترل پروسه صادر می کند. بنابراین باید این برنامه به زبانی خاص و مطابق با قوانین و دستورات قابل درک برای پی ال سی باشد.

انواع زبان برنامه نویسی پی ال سی

برنامه نوبسی پی ال سی امری تخصصی بوده و نیازمند آموزش پی ال سی می باشد. زبان های برنامه نویسی پی ال سی متفاوت می باشد که در این مطلب به بررسی هر کدام از این زبان ها می پردازیم.

۱.زبان برنامه نویسی PLC لدر (نردبانی یا LD)

در نمایش نردبانی، هر دستور یا خط برنامه به صورت نماد اتصال و سیم پیچ مدارهای فرمان رله ای نشان داده می شود. در نتیجه ساختار برنامه در این روش تقریبا شبیه به شکل مدارهای فرمان رله ای می باشد.

این طرز نمایش از قدیم در سیستم های رله ای متداول بوده، نقشه های مدار فرمان اکثرا به این روش ترسیم می شوند. به همین دلیل این طرز نمایش تا حد زیادی مانوس و مورد پسند کسانی است که با سیستم های رله ای کار کرده اند.

علاوه بر این، نمایش نردبانی به سادگی قابل درک بوده، نقشه ای که به این روش ترسیم شود درست مانند نقشه الکتریکی مدار فرمان همان سیستم است.

مزایای زبان برنامه نویسی PLC نردبانی

• درک این زبان برنامه نویسی آسان می باشد.
• عیب یابی در زبان برنامه نویسی LD آسان است.
• از این زبان برنامه نویسی در دستگاه های صنعتی بسیاری استفاده شده و محبوبیت بسیاری دارد.
• زبان برنامه نویسی نردبانی به صورت گرافیکی است.

معایب زبان برنامه نویسی نردبانی

• به دلیل گرافیکی بودن این زبان فضای زیادی را اشغال می کند.
• این زبان برنامه نویسی در مقایسه با دیگر زبان های پی ال سی کندتر اجرا می شود.
• در این زبان برنامه نویسی برخی محدودیت ها وجود دارد.

حتما بخوانید: آشنایی با اجزای تشکیل دهنده PLC و کاربرد آنها

۲.زبان SFC (فلوچارتی)

در زبان فلوچارتی برنامه به صورت مجموعه ای نمادهای مستطیل شکل (بلوک) نشان داده می شود. این طرز نمایش بیشتر در هنگام طراحی برنامه همچنین برنامه هایی که به صورت ترتیبی کنترل می شوند، استفاده می گردد.

در این روش در هر بلوک نوع عمل منطقی نشان داده می شود و ورودی ها و خروجی های هر بلوک نیز مشخص می گردند. این روش نمایش برناه با روش ترسیم مدارهای منطقی به صورت الکترونیکی مطابقت دارد.

مزایا زبان برنامه نویسی PLC فلوچارتی (SFC)

در این زبان برنامه نویسی امکان ویرایش سریع وجود دارد.

به دلیل امکان جداسازی برنامه ها در این زبان عیب یابی آسانی دارد.

فرایند کنترل در این زبان برنامه نویسی به آسانی قابل درک است.

معایب زبان برنامه نویسی فلوچارتی (SFC)

در این زبان برنامه نویسی در برخی کاربردها محدودیت هایی وجود دارد.

حتما بخوانید: بررسی انواع پی ال سی زیمنس و ویژگی های آنها

۳.زبان برنامه نویسی پی ال سی STL (عبارتی)

در زبان برنامه نویسی عبارتی برنامه کنترل با استفاده از حروف و اعداد لاتین به صورت جملات منطقی و پشت سر هم نوشته می شود و هر حرف، معرف یک واژه انگلیسی است. مثلا حرف A معرف AND ، O معرف OR، I معرف Input و  Qمعرف  Qutputمی باشد.

در روش STL ، برنامه به صورت مجموعه ای از دستورات است که به هر دستور یک رشته (خط برنامه) یا  statementگفته می شود و هر دستور یا خط برنامه معمولا یکی از ترکیب های منطقی ریاضی یعنی ترکیب های AND ، OR ، NOT ، هم ارزی  و . . . را در بر دارد.

مزایای زبان برنامه نویسی STL یا IL

این زبان برنامه نویسی سرعت اجرا بسیار بالایی دارد.

معایب زبان برنامه نویسی STL یا IL

در این زبان برنامه نویسی عیب یابی مشکل است.

در صنعتی کاربرد محدودی دارد.

۴.زبان برنامه نویسی پی ال سی FBD

در برنامه نوشته شده به روش عبارتی به چندین سطر که عمل خاصی انجام می دهند یک Segment می گویند. یک برنامه از چند Segment تشکیل شده است. البته می تواند یک Segment داشته باشد.

زبان برنامه نویسی FBD یکی از دیگر زبان های برنامه نویسی گرافیکی می باشد. در این زبان برنامه نویسی توابع به عنوان بلوک توصیف شده و به این بلوک ها متغیرهای ورودی و خروجی توسط خطوط متصل می شوند.

انواع داده ها و متغیرها همچنین کلمات کلیدی عناصر اصلی در این زبان برنامه نویسی هستند. با این زبان برنامه نویسی می توانید در برنامه های نوشته شده جریان سیگنال بین پردازش گرها را مشاهده نمایید.

مزایای زبان برنامه نویسی FBD

این زبان برنامه نویسی گرافیکی است.

در این زبان برنامه نویسی می توان گروه بندی ها را انجام داد.

عیب یابی در این زبان برنامه نویسی آسان است البته از زبان لدر مشکل تر می باشد.

حجم کدنویسی در این زبان کم می باشد.

معایب زبان برنامه نویسی پی ال سی FBD

زبان برنامه نویسی FBD برای حل های متوالی مناسب نمی باشد.

در این زبان برخی از الگوریتم ها به صورت نوشتاری می باشد.

۵.زبان برنامه نویسی ST

این زبان برنامه نویسی شبیه به زبان های برنامه نویسی پاسکال و بیسیک بوده و مبتی بر متن می باشد. از این زبان برنامه نویسی در حل معادلات پیچیده استفاده شده به همین دلیل در صنایع سنگین بسیار محبوب است. در صورتی که تمایل به یادگیری زبان های گرافیکی ندارید توصیه می کنیم این زبان برنامه نویسی را یاد بگیرید.

مزایا زبان برنامه نویسی ST

این زبان محبوبیت کمتری دارد.

سرعت اجرا در این زبان بسیار بالا می باشد.

برای محاسبات و معادلات پیچیده ریاضی مناسب است.

این زبان برخی از مشکلات زبان های گرافیکی را حل می کند.

تمامی زبان های دیگر برنامه نویسی را می توان به این زبان تبدیل کرد.

معایب زبان برنامه نویسی ST

این زبان وقت بیشتری برای نوشتن می گیرد.

عیب یابی این زبان دشوار می باشد.

یادگیری این زبان برنامه نویسی نسبت به زبان های دیگر دشوار است.

توسعه برنامه های نوشته شده به این زبان دشوار است.

این زبان ارورهای بسیاری دارد.

زبان برنامه نویسی ST در استفاده از Goto محدودیت دارد.

در این مقاله به بررسی انواع زبان برنامه نویسی پی ال سی و مزایا و معایب هر یک پرداختیم. در صورتی که قصد دارید به صورت حرفه ای وارد بازار کار پی ال سی شوید توصیه می کنیم در دوره های آموزش PLC ثبت نام کنید.