خودروهایی که روزانه شاهد تعداد بسیار زیادی از آنها هستیم، فقط بنزین موجود در خود را به انرژی حرکتی تبدیل نمی کنند. این سیستم های پیچیده از بخش ها و اجزای بسیار زیادی تشکیل شده اند که بدون وجود کوچکترین آنها، کل سیستم دچار اختلال و مشکل خواهد شد. مدیریت و کنترل این قسمت ها کار بسیار پیچیده است و نیاز به انواع مختلفی از تخصص ها دارد.
سیستم برق خودرو یکی از اصلی ترین این بخش ها محسوب می شود. قطعات بسیار زیادی در خودروها وجود دارد که برای انجام فعالیت های خود به انرژی برق کافی نیاز خواهند داشت. بدین سبب اهمیت این قسمت از خودرو را به هیچ عنوان نمی توان از خاطر برد. در ادامه مطلب، تمام اجزای برق خودرو را مورد بررسی قرار می دهیم. برای آموزش برق خودرو روی لینک کلیک کنید.
نقش سیستم برق خودرو
به قطع می توان گفت، سیستم برق موجود در خودروها گسترده ترین و پر انشعاب ترین سیستم موجود در هر خودرویی است. با پیشرفت تکنولوژی و صنعت خودروسازی، هر روز قطعات الکتریکی جدیدتری به ماشین ها وارد می شوند. از انواع و اقسام سنسور ها و دوربین ها گرفته تا سیستم های مدیریتی مختلفی که در خودروها بکار گرفته می شود. همه این قطعات برای اینکه بتوانند در کنار هم به درستی کار کنند، به وجود یک منبع انرژی قوی و پایان ناپذیر نیاز دارند.
این منبع انرژی برای رساندن قدرت برق کافی به اجزای خودرو، دارای انشعابات فراوانی خواهد بود که بتواند تحت هر شرایطی هر قسمت از خودرو را تحت کنترل در بیاورد. نبود برق در خودروها را نمی توان تصور کرد به گونه ای که هم سیستم موتور و هم کیفیتی که از رانندگی به سرنشینان ارائه می شود، با اختلالات شدیدی روبرو خواهد شد.
برق و نیروی الکتریکی در خودروها از همان استارت خوردن ماشین تا هنگام خاموش کردن آن مورد نیاز خواهد بود و چیزی که در این میان اهمیت دارد، آشنایی با بخش های مختلف و نقشی است که هر کدام از این بخش ها در این سیستم دارند.
به عنوان مالک یک خودرو، این وظیفه ماست که سیستم برق خودروی خود را و بخش های زیرمجموعه آن را به خوبی بشناسیم تا بتوانیم در شرایط گوناگون، به درستی آن را مدیریت کنیم. برای نگهداری درست از این سیستم و مراقبت از آن باید به تمام جزئیات آن آشنا باشیم. به همین سبب قصد داریم در این مطلب همه جزئیاتی که راجب این سیستم وجود دارد را برای شما شرح دهیم.
اجزای سیستم برق خودرو
اگر قرار باشد به صورت طبقه بندی شده و مرتب، همه اجزای موجود در سیستم برق خودرو را برای شما شرح دهیم، بهتر است آنها را در دسته بندی ای که در ادامه خدمت شما بیان خواهیم کرد، بازگو کنیم.
تولید کننده های انرژی
اولین گام در بحث تامین نیرو، قطعه ای است که بتواند انرژی حرکتی خودرو را به انرژی الکتریکی کافی تبدیل کند. باتری ماشین ها به تنهایی و بدون وجود یک منبع تغذیه برای آنها، فقط تا چند ساعت می توانند این وظیفه را به دوش بکشند. اما فعالیت طولانی مدت خودروها به وجود یک سیستم جداگانه که بتواند به خوبی انرژی کافی را تولید کند، نیاز خواهد داشت.
نام این سیستم دینام می باشد. دینام قطعه ای است که با اتصالاتی که به موتور دارد و با انرژی حرکتی ای که موتور در اثر سوزاندن سوخت تولید می کند، انرژی الکتریکی خوبی را به منظور ذخیره شدن در باتری خودرو تولید می کند. دینام خود از قطعات و اجزای زیادی تولید شده که تشریح آنها در این مطلب نمی گنجد. اما اساس کار آن، همان تبدیلی است که برای شما عزیزان بیان کردیم.
استفاده از یک دینام بی کیفیت یا معیوب، تأثیر خود را به سریع ترین حالت ممکن روی خودرو و سیستم برق ماشین نمایان خواهد کرد و لزوم استفاده از یک دینام سالم و درست را به هیچ وجه نمی توان از یاد برد.
ذخیره کننده های برق
دینام به خوبی می تواند برق ۱۲ ولت مورد نیاز خودرو را تامین کند. اما این برق ۱۲ ولت بعد از تولید شدن، نیاز به جایی برای ذخیره شدن دارد. حال نوبت باتری است. باتری می تواند انرژی کافی برای شروع حرکت موتور را در خود ذخیره کند. علاوه بر این، این قطعه می تواند در مواقعی که موتور خاموش است، نیاز های سطحی قطعات برقی خود را به خوبی تامین کند.
این نیاز ها شامل چراغ های داخل خودرو، رادیو و سایر قطعات کوچک می باشد. به طور کلی می توان باتری ها را در دو دسته اتمی و اسیدی طبقه بندی که هرکدام از آنها ویژگی های منحصر به فرد خود را دارند. مراقبت از هریک، دارای نکات خاص خود می باشد که برای هر مالک خودرو، دانستن آنها ضروری است. استفاده از یک باتری با کیفیت در خودروی شما، خیال شما را از تأمین بودن انرژی در هنگام استارت خوردن ماشین و بعد از آن راحت خواهد کرد.
توزیع کننده برق
انرژی موجود در باتری و تولید شده در دینام، برای رسیدن به قطعات برقی خودرو به یک شبکه منظم و باکیفیت نیاز خواهد داشت. این مسئولیت بر عهده سیم ها و سیستم سیم کشی خودرو خواهد بود. سیم هایی که در رنگ ها و ابعاد مختلف، هر کدام وظیفه مشخص خود را انجام می دهند تا کل سیستم بتواند در کنار هم به یک بازده خوب برسد.
سیستم سیم کشی از سوکت ها، فیوز ها و انواع سیم ها تشکیل شده که کیفیت مناسب آنها تامین کننده نیاز خودرو خواهد بود. هر مشکلی در این انشعابات و سیم کشی ها، در بخشی از خودرو اثرگذار بوده و گاها می تواند آسیب های جبران ناپذیری را ایجاد کند.
کنترل کننده ها
به منظور استفاده درست از انرژی تولید شده در خودرو و مدیریت قطعات خودرو، نیاز به یک سیستم مدیریت شده ای داریم تا بتوان سیستم برق خودرو را به درستی کنترل کنیم. این سیستم تحت عنوان قطع کننده ها از دکمه ها و کلیدها تشکیل شده است. دکمه هایی که با فشردن هر کدام از آنها یک قابلیت مشخص در خودرو شروع به فعال شدن می کند.
از حرکت ساده برف پاک کن ها گرفته تا باز شدن قفل درها و هرچیز دیگری که برای انجام دادن آن به نیروی الکتریکی نیاز خواهد بود. امروزه با پیشرفت هایی که در صنعت خودروسازی رخ داده است، هر روز به تعداد این دکمه ها افزوده می شود. تعدد این کنترل کننده ها لزوم استفاده و بکارگیری از یک مجموعه کامل از توزیع کننده ها، ذخیره کننده ها و کنترل کننده ها را به ما نشان می دهد.
مصرف کننده ها
نوبتی هم باشد، نوبت قطعاتی است که این انرژی های تولید شده را به مصرف می رسانند. همه بخش هایی که به جزئیات از آنها نام بردیم، برای خدمت رسانی به این قسمت از سیستم برق خودرو، فعالیت می کنند. کولر و بخاری خودرو، رادیوی آن، چراغ های ریز و درشت بکار رفته در آنها، بالابر های شیشه و برف پاک کن ها و بسیاری دیگر از قطعات، به مصرف برقی می پردازند که دینام در اول مسیر آن را تولید کرده و به باتری رسانده است.
باتری هم از طریق سیم کشی های موجود، آن را به قطعه مورد نظر و به فرمانی که از سمت راننده یا سرنشین و از طریق کنترل کننده ها صادر می شود، به مصرف می رساند.
در تک تک خودروهایی که ساخته می شود، همه این ۵ جزء اصلی وجود دارند. بدون هرکدام از آنها ۴ جزء دیگر به هیچ وجه نمی تواند فعالیت خود را تکمیل کند. وابستگی شدیدی که بین همه این قسمت ها وجود دارد، حساسیت این سیستم را نشان داده و تعمیر و عیب یابی آن را بسیار سخت و تخصصی خواهد کرد.
مدار ها
در کنار اجزای اصلی سیستم برق خودرو، این مدار ها هستند که به تمامی این سیستم نظم کافی را می دهند. هرجا که بحث جریان الکتریکی باشد، وجود مدارها ضرورت پیدا می کند. خودروها هم از این قاعده پیروی می کنند و البته از آنجایی که این سیستم برقی در خودروها از پیچیدگی خاصی برخوردار است، مدارهای موجود در آنها هم بسیار گسترده و پیچیده می باشند.
به طور کلی از جمله مدارهایی که در سیستم برق خودرو وجود دارد می توان به مدار جرقه که شامل شمع، کویل، وایر و دلکو می شود، اشاره کرد. مدار پرکاربرد دیگر را تحت عنوان مدار شارژ می شناسیم. با توجه به توضیحات ذکر شده، می توان به راحتی حدس زد که این مدار از کدام یک از اجزای اصلی سیستم تشکیل شده است. دینام و باتری این مدار مهم را تشکیل می دهند.
از پرمصرف ترین لوازم خودرو، چراغ های خودرو می باشد. این سیستم به قدری بزرگ و پیچیده است که برای کنترل و مدیریت آنها به یک مدار جداگانه تحت عنوان مدار روشنایی نیاز خواهیم داشت. این مدار در خودروهای مختلف متفاوت بوده و در خروجی اصلی آن که تنظیم و کنترل درست چراغ های بزرگ و کوچک موجود در جلو و عقب ماشین است، با یکدیگر شباهت دارند.
عیب یابی سیستم برق خودرو
برای عیب یابی سیستم برقی خودرو، روش ها و دستگاه های مختلفی وجود دارد. پیشرفت تکنولوژی به این موضوع بسیار کمک کرده است. به خاطر بزرگی این سیستم، عیوبی که ممکن است در آن بروز پیدا کند، طیف بسیار گسترده ای خواهد داشت. در این مطلب تا جایی که بتوانیم علایمی که ممکن است در اثر خرابی برق خودرو ایجاد شود را بررسی و راه حل مدیریت آن را به شما آموزش خواهیم داد.
از اولین و دم دستی ترین علایم، مشاهده نوسان است. نوسان در برق خودرو، بسیار مشکل شایع و البته مهمی است. سیستم روشنایی موجود در خودروها نوسانات ایجاد شده در آن را به خوبی نشان می دهد. اگر در شرایطی قرار گرفتید که شاهد بروز این دسته از نوسانات بودید، اول از همه جعبه فیوز خودرو خود را مورد بررسی قرار دهید.
جعبه فیوز موجود در خودروها اطلاعات بسیار خوبی از وضعیت سیستم برقی خودرو تان به شما خواهد داد. هرگونه سوختگی، تغییر رنگ یا پریدن فیوز ها را تحت نظر قرار داده و اصلاحات لازم را در آنها انجام دهید. گاهی تمام مشکلی که از آن رنج میبرید با جا زدن یا تعویض یک فیوز برطرف خواهد شد.
دینام، عضوی اساسی ای در سیستم برق خودرو است. دینام آسیب دیده، معیوب یا از کار افتاده اختلال گسترده ای را در برق ماشین ایجاد خواهد کرد. از همین نوسانات ذکر شده گرفته تا استارت نخوردن ماشین. حتما دینام خود را همواره مورد بررسی قرار دهید و هرگونه آسیب و مشکل مربوط به آن را به یک تعمیرکار متخصص گزارش دهید.
دینامی که برق کافی برای باتری تولید نکند یا برق تولیدی آن بیش از اندازه مورد نیاز باتری باشد، علاوه بر اینکه اختلالات برقی در خودرو ایجاد می کند، به خود باتری هم آسیب زیادی وارد خواهد کرد و از عمر آن خواهد کاست.
یکی دیگر از قطعاتی که بیشتر از سایر با مشکل روبرو می شود باتری است. باتری برای اینکه بتواند در طول عمر مفید خود، بهترین کیفیت خروجی را به خودرو ارائه دهد، نیاز به دسته خاصی از مراقبت ها دارد. ممانعت از سرد و گرم شدن بیش از حد آن، کنترل میزان آب و اسید موجود در باتری های اسیدی و تمیز نگه داشتن آن بسیار در این رابطه کمک کننده خواهد بود.
یکی از شایع ترین مشکلات باتری ها بحث سولفاته شدن آنهاست. باتری ها به مرور زمان و تحت تأثیر شرایط مختلفی دچار سولفات و رسوباتی می شوند که اتصالات مربوط به آن را با اختلال و آسیب مواجه می کنند. سولفات ایجاد شده، برق رسانی این قطعه را کاهش داده و اجازه نمی دهد که دینام به درستی و طبق روال همیشگی خود، آن را شارژ کند.
نتیجه گیری
به منظور جلوگیری از آسیب های مختلفی که سیستم برق خودرو را تهدید می کند، واجب است تا همه اعضای موجود در این سیستم را به خوبی بشناسیم. شناخت این سیستم و آگاهی از نحوه کار آنها از خرابی قطعات تا حد زیادی جلوگیری خواهد کرد. قطعا کیفیت قطعات بکار رفته در خودرو، روی عمر مفید آنها بسیار تاثیرگذار خواهد بود.
اما این موضوع از اهمیت نگهداری از قطعات چیزی کم نمی کند. نمی توان صرفا با اتکا به کیفیت قطعات از کارکرد درست آنها آسوده خاطر باشیم. سعی کردیم در مطلب پیش رو هر چیزی که برای نگهداری درست و کامل از سیستم برق خودرو لازم است را برای شما توضیح دهیم و شما را با تک تک قطعات این سیستم به طور کامل آشنا کنیم. با این امید که بتوانید در هزینه های متفرقه خودروی خود صرفه جویی کرده و لذت رانندگی را برای شما دوچندان کنیم. ممنون که در فنون برق همراه ما بودید.