معرفی جامع سیستم سوخت خودرو و اجزای آن

سیستم سوخت خودرو از مهم ترین سیستم ها در خودرو است و فرآیند حرکت کردن اتومبیل را محقق می سازد. این سیستم با تزریق بهینه و اصولی سوخت به بخش ها و قطعات مختلف، انرژی لازم برای عملکرد و حرکت خودرو را تامین می کند. بر همین اساس، سیستم سوخت رسانی از سیستم های حیاتی و بسیار حائز اهمیت وسایل نقلیه به شمار می آید. کیفیت و سلامت سیستم سوخت در ارتقای راندمان و کارایی سایر سیستم های خودرو تاثیر مطلوب و بسزایی برجای می گذارد. بروز هر گونه مشکل در این سیستم، مشکلاتی مانند ریپ زدن و خاموش شدن وسیله نقلیه را به دنبال دارد.

در صورتی که قصد آشنایی بیشتر با این سیستم مهم را دارید توصیه می کنیم تا انتها این مطلب با ما همراه باشید.

وظیفه سیستم سوخت خودرو

تنظیم و تزریق ترکیب سوخت و هوای مناسب به پیشرانه، از مهم ترین وظایف سیستم سوخت خودرو به شمار می آید. به طور معمول، این فرآیند بر اساس نوع و عملکرد پیشرانه خودرو، به صورت لحظه ای انجام می گیرد.

همچنین، سیستم سوخت رسانی بر اساس وضعیت موتور، غالبا در طول حرکت اجرایی می گردد. در موقعیت های مختلف مانند سرد بودن موتور، شتاب گیری، حرکت کردن و گرم شدن موتور، نیاز به تزریق و تنظیم سوخت با سرعت های متفاوت و متغیر می باشد. سیستم سوخت رسانی با تزریق سوخت مورد نیاز پیشرانه با سرعت های مشخص، عملکردهای مختلف موتور خودرو را عملیاتی می سازد.

لازم به ذکر است که سیستم سوخت رسانی ماشین با توزیع مناسب و بهینه سوخت به سیلندرها، امکان استارت خوردن بهتر پیشرانه و قدرت شتاب گیری خودروها را به راحتی امکان پذیر می سازد. همچنین، افزایش طول عمر موتور خودرو، مصرف بهینه و مناسب سوخت و ارتقای راندمان پیشرانه، برخی از مزیت های سیستم سوخت رسانی وسایل نقلیه محسوب می شود.

انواع سیستم سوخت خودرو

۱- سیستم سوخت رسانی کاربراتوری

یکی از انواع سیستم سوخت در خودروها به سیستم های کاربراتوری مربوط می شود. این نوع از سیستم های سوخت رسانی تا قبل از سال ۱۹۸۰، از سیستم های رایج و متداول محسوب می شدند. مکانیزم عملکرد سیستم کاربراتوری بر اساس قرار گرفتن کاربراتور در مرکز منیفولد صورت می گیرد. قطعه مخصوصی که امکان هدایت مخلوط سوخت و هوا به سیلندر خودرو را فراهم می کند، با عنوان منیفولد ورودی یا منیفولد هوا شناخته می شود.

مبنای کار کاربراتور بر اساس ایجاد خلأ انجام می پذیرد. با حرکت کردن پیستون به سمت پایین، در داخل سیلندر خلأ ایجاد می شود. در این حالت دریچه گاز کاربراتور باز شده و هوا از طریق دریچه ورودی هوا به بخش کاربراتور انتقال پیدا می کند. در ادامه این فرآیند با وارد شدن هوا در زمان مکش به درون سیلندرها، سوخت مورد نیاز برای احتراق پیشرانه تامین می شود.

شیر اطمینان، کاربراتور، فیلتر بنزین، لوله های مخصوص سوخت رسانی، پمپ و باک بنزین، از مهم ترین قطعات موجود در سیستم سوخت رسانی کاربراتوری می باشند.

انواع کاربراتورها

به طور کلی، سیستم سوخت کاربراتوری در سه دسته کاربراتور با جریان هوای افقی، جریان هوا از پایین به بالا و جریان هوا از بالا به پایین قرار می گیرند. مدل جریان هوا از بالا به پایین، برای تلفیق هوا و سوخت به سیلندرها از نیروی جاذبه استفاده می کند. سیستم کاربراتوری با جریان هوای افقی دارای ونتوری متغیر و ثابت بوده و در خودروهای قدیمی مانند پیکان مورد استفاده قرار می گرفت. استفاده از سیستم سوخت رسانی با جریان هوا از پایین به بالا، به علت عملکرد ضعیف در هوای سرد منسوخ شده است.

معایب سیستم سوخت کاربراتوری خودرو

توزیع سوخت به صورت نابرابر به سیلندرها، وابسته بودن به نوع بنزین، عدم تطبیق با شرایط آب و هوایی جدید و تولید نامطلوب و نامتناسب ترکیب سوخت و هوا را می توان از معایب عمده سیستم سوخت رسانی کاربراتوری برشمرد.

۲- سیستم سوخت انژکتوری خودرو

این مدل از سیستم سوخت خودرو به علت افزایش کارکرد و راندمان پیشرانه در ساختار بسیاری از خودروهای مدرن و جدید امروزی مورد استفاده قرار می گیرد. این سیستم عمل پاشش سوخت داخل سیلندرها را همانند یک سرنگ انجام می دهد.

سنسور دریچه گاز، سنسور مخصوص فشار هوا، دمای هوا و سنسور مخصوص دور موتور، انژکتور، دلکو و کویل دوبل از مهم ترین اجزای تشکیل دهنده این سیستم به حساب می آیند.

در این سیستم سوخت رسانی، گزارش های سنسورها به کامپیوتر خودرو ارسال شده و پس از پردازش و مشخص شدن میزان سوخت در این قسمت، سوخت مورد نیاز برای کارکرد پیشرانه به درون سیلندر و به وسیله انژکتور پاشیده می شود.

انواع سیستم سوخت رسانی انژکتوری

سیستم سوخت انژکتوری به دو دسته سیستم های مکانیکی انژکتوری و سیستم های الکتریکی انژکتوری تقسیم می شود.

سیستم K-jetronik و KE-jetronik، در زمره سیستم های مکانیکی انژکتوری قرار دارند.

سیستم کا جترونیک، از ابتدایی ترین سیستم های سوخت رسانی انژکتوری بوده که به وسیله کمپانی بوش ابداع شده است. سیستم کای جترونیک، مدل پیشرفته سیستم کا جترونیک بوده که پاشش سوخت به وسیله واحد کنترل و به صورت منقطع و مکانیکی تنظیم می گردد.

سیستم L-jetronik، LH-jetronik، سیستم SPFI (پاشش سوخت تک نقطه ای)، سیستم MPFI (پاشش سوخت چند نقطه ای) و سیستم GDI یا پاشش سوخت مستقیم، از انواع سیستم های سوخت رسانی الکتریکی انژکتوری به شمار می روند. در حال حاضر، سیستم پاشش سوخت چند نقطه ای، در بسیاری از خودروها مورد استفاده واقع می شود. همچنین، سیستم پاشش سوخت مستقیم، برای خودروهای گران قیمت، لوکس و خودروهای مسابقه ای و فرمول یک به کار می رود.

حتما بخوانید: راهکارهای کاهش مصرف سوخت ماشین

مزایا سیستم سوخت رسانی انژکتوری

کاهش میزان آلایندگی، یکی از مهم ترین مزایای سیستم سوخت انژکتوری خودرو تلقی می گردد.

مصرف سوخت بهینه و مناسب، از دیگر مزیت های قابل توجه این سیستم محسوب می شود. با توجه به مشخص شدن میزان سوخت لازم برای کارکرد موتور، علاوه بر جلوگیری از هدر رفت، صرفه جویی قابل توجهی در مصرف سوخت اعمال می شود. سیستم های سوخت رسانی انژکتوری در هوای بهتر استارت می خورند. بر این اساس، در دماهای پایین مشکلی برای روشن نشدن و استارت نخوردن خودرو ایجاد نخواهد شد.

افزایش بازدهی و راندمان پیشرانه و ارتقای سرعت شتاب گیری، در کنار توزیع یکپارچه و متعادل سوخت در سیلندرها را می توان از دیگر مزایای این مدل سیستم سوخت خودرو قلمداد نمود. به علت ترکیب شدن دقیق سوخت و هوا، کارایی و بهره وری و گشتاور پیشرانه با سیستم سوخت رسانی انژکتوری، در حدود ۱۵ درصد بهبود پیدا می کند.

در این مقاله به بررسی یکی از مهم ترین سیستم ها در خودرو یعنی سیستم سوخت پرداختیم. در صورتی که به مباحث خودرو علاقه مند  هستید و قصد یادگیری آن را دارید کافیست دوره های آموزش مکانیک خودرو آموزشگاه فنون برق ثبت نام نمایید.